Poradnik VAT nr 23 (335) z dnia 10.12.2012

Wyjaśnienie przyczyn korekty deklaracji - druk ORD-ZU

Złożona przez podatnika deklaracja VAT korzysta z domniemania prawdziwości. Zatem organ podatkowy przyjmuje ją - co do zasady - w wersji złożonej przez podatnika, natomiast wszelkie wątpliwości co do prawidłowości jej wypełnienia wyjaśnia w ramach czynności sprawdzających, bądź też w drodze postępowania kontrolnego.

1. Sposób korygowania deklaracji przez podatnika

Podatnik, który złożył błędną deklarację VAT, ma możliwość, a w niektórych przypadkach - obowiązek jej skorygowania. Skorygowanie deklaracji przez podatnika następuje poprzez złożenie deklaracji korygującej wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty (art. 81 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa - Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.). W praktyce korekta deklaracji polega na ponownym wypełnieniu jej druku i oznaczeniu, że jest to deklaracja korygująca. Wraz z tą deklaracją podatnik musi złożyć osobne pismo wyjaśniające przyczyny złożenia korekty.

Wprawdzie Minister Finansów nie określił urzędowego wzoru pisma wyjaśniającego, ale powinny się w nim jednak znaleźć takie elementy, jak:

• data i miejsce sporządzenia pisma,
   
• dane podatnika,
   
• wskazanie naczelnika urzędu skarbowego, do którego pismo jest adresowane,
   
• wskazanie korygowanej deklaracji,
   
• wyjaśnienie przyczyn dokonania korekty,
   
• podpis.

Przykładowe pismo wyjaśniające przyczyny korekty deklaracji

W wielu przypadkach urzędy skarbowe wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podatników opracowały gotowy formularz wyjaśnień do korekty deklaracji (ORD-ZU), który ma ułatwić prawidłowe i kompletne wyjaśnienie przyczyn złożenia korekty deklaracji i jednocześnie usprawnić pracę urzędnikom. Wzór takiego formularza możemy odnaleźć m.in. na stronie internetowej Izby Skarbowej w Warszawie.

Wyjaśnienie przyczyn złożenia korekty deklaracji może być także złożone w formie elektronicznej. Jest to ułatwienie dla podatników, którzy składają deklaracje w tej formie. Wypełniając elektronicznie deklarację i zaznaczając, że jest to korekta złożonego wcześniej formularza, system automatycznie wygeneruje do wypełnienia druk ORD-ZU. W zasadzie nie różni się on od wersji papierowej prezentowanej powyżej, zawiera jednak mniej pozycji do wypełnienia.

2. Korekta po postępowaniu kontrolnym lub podatkowym

Uprawnienie do skorygowania deklaracji ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej w zakresie objętym tym postępowaniem lub kontrolą. Prawo to jednak przysługuje nadal po zakończeniu kontroli podatkowej lub postępowania - w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego. Oznacza to, że podatnik, u którego organ podatkowy przeprowadza kontrolę podatkową, nie może złożyć skutecznej korekty deklaracji, ale wyłącznie za kontrolowany okres. Za inne okresy rozliczeniowe ma prawo do korekty na ogólnych zasadach.

W przypadku gdy po zakończeniu postępowania kontrolnego podatnik otrzymuje protokół kontroli, zawarte jest w nim pouczenie o prawie złożenia korekty deklaracji. Podatnik, który nie ma zastrzeżeń do ustaleń poczynionych w protokole z kontroli, powinien po jej zakończeniu złożyć korektę deklaracji, jeszcze przed wszczęciem wobec niego postępowania podatkowego. Składając korektę w związku z postępowaniem kontrolnym, podatnik powinien w wyjaśnieniach przyczyn złożenia korekty wskazać, że korekta ma związek z tym postępowaniem.

Nieco inaczej uregulowano zasady dokonywania korekt deklaracji w przypadku postępowania kontrolnego prowadzonego na podstawie ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2011 r. nr 41, poz. 214 ze zm.). Podatnik może złożyć korektę deklaracji w ciągu 7 dni od doręczenia mu postanowienia o wyznaczeniu terminu do wypowiedzenia się na temat zebranego w sprawie materiału dowodowego. Jeżeli korekta obejmuje wszystkie ustalone w toku postępowania nieprawidłowości, postępowanie kontrolne kończy się wynikiem i nie jest już wydawana decyzja określająca wysokość zobowiązania podatkowego.

Jeżeli jednak po otrzymaniu wyniku podatnik ponownie skoryguje swoje rozliczenia w zakresie nieprawidłowości stwierdzonych w postępowaniu kontrolnym, urząd kontroli skarbowej podejmie to postępowanie i wyda decyzję.

W zakresie objętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego nie można już korygować deklaracji. Jeżeli podatnik nie zgodzi się z wydaną decyzją, może odwołać się do dyrektora izby skarbowej.

3. Dobrowolna korekta deklaracji a prawo do niższych odsetek

Dobrowolne skorygowanie deklaracji przez podatnika jest związane z możliwością zapłaty niższych odsetek za zwłokę. Zgodnie z art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej stawka odsetek za zwłokę wynosi 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o NBP, i 2% z tym, że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Od 8 listopada 2012 r. stawka odsetek za zwłokę wynosi 14% rocznie (Mon. Pol. z 2012 r., poz. 846).

Z kolei w myśl art. 56 § 1a Ordynacji podatkowej podatnik ma prawo do uiszczenia obniżonych odsetek - wynoszących 75% stawki, o której mowa powyżej (10,5%), o ile spełni następujące warunki:

• złoży prawnie skuteczną korektę deklaracji wraz z uzasadnieniem przyczyn jej złożenia,
   
• uiści całą zaległość podatkową w ciągu 7 dni od dnia złożenia korekty deklaracji,
   
• nie wystąpią okoliczności wyłączające naliczanie odsetek za zwłokę na tych preferencyjnych zasadach.

Zapłata obniżonych odsetek nie będzie możliwa wówczas, gdy podatnik złoży korektę deklaracji po doręczeniu mu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia postępowania kontrolnego, czy podatkowego, a jeśli takiego zawiadomienia nie stosuje się - gdy korekta zostanie złożona po kontroli, a także wówczas, gdy skorygowanie deklaracji ma miejsce w wyniku czynności sprawdzających.