Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 24 (851) z dnia 20.08.2014

Ulgi w zapłacie zobowiązań podatkowych

Z uwagi na przejściowe zatory płatnicze powstały u nas zaległości w opłacaniu podatków. Czy możemy w jakiś sposób uniknąć lub odroczyć moment ich zapłaty?

Organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem postanowień art. 67b Ordynacji podatkowej (dalej: O.p.), w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

1) odroczyć termin płatności podatku,

2) rozłożyć zapłatę podatku na raty,

3) odroczyć zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a O.p.,

4) rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a O.p.,

5) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.

Przepisy przewidują dwie równorzędne przesłanki udzielania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych:

• ważny interes podatnika,
   
• interes publiczny.

Przesłanki te są od siebie niezależne, co oznacza, że do pozytywnego rozstrzygnięcia wniosku podatnika wystarczy spełnienie tylko jednej z nich.

Przepisy nie precyzują, jakie elementy powinien zawierać wniosek o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, a zatem należy tutaj stosować ogólne zasady składania wniosków regulowane w Ordynacji podatkowej. Oznacza to, że we wniosku powinna się znaleźć co najmniej treść żądania, wskazanie podmiotu, od którego pochodzi, a także jego adres (miejsca zamieszkania lub pobytu, siedziby albo miejsca prowadzenia działalności). Urzędy skarbowe zwykle określają dokładne wytyczne dotyczące treści wniosku o udzielenie ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych dla przedsiębiorców, dlatego warto zaczerpnąć takich informacji we właściwym urzędzie.

Wniosek taki zawsze jednak powinien zawierać:

1) dane indentyfikacyjne - imię i nazwisko lub nazwę podatnika,

2) adres podatnika oraz NIP,

3) rodzaj ulgi podatkowej (np. rozłożenie podatku na raty),

4) rodzaj i wysokość zobowiązania, którego dotyczy wniosek (np. podatek dochodowy, VAT),

5) uzasadnienie wniosku, w tym argumenty potwierdzające ważny interes podatnika lub interes publiczny (wraz z dokumentami potwierdzającymi argumentację).

Gdy organ podatkowy uwzględni wniosek podatnika o odroczenie lub rozłożenie na raty należności podatkowej, pojawia się nowy termin płatności. Jest nim dzień, w którym, zgodnie z decyzją, powinna nastąpić zapłata odroczonego podatku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę albo poszczególnych rat, na jakie został rozłożony podatek lub zaległość podatkowa wraz z odsetkami za zwłokę.

Rozpatrywanie wniosków

Złożenie wniosku przez podatnika powoduje wszczęcie postępowania podatkowego. Jeśli wniosek nie spełnia przewidzianych dla podania wymagań określonych w art. 168 O.p., organ podatkowy w trybie art. 169 § 1 O.p. ma obowiązek wezwać podatnika do uzupełnienia braków. Trzeba przy tym pamiętać, że w przypadku, gdy we wniosku nie został podany adres podatnika, organ podatkowy pozostawia wniosek bez rozpatrzenia i bez wzywania do uzupełnienia tego braku oraz nie wydaje postanowienia o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia (na które to postanowienie przysługuje zażalenie).

Umorzenie zaległości podatkowej

Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa. Rozstrzygnięcie w sprawie umorzenia zaległości podatkowych przyjmuje formę decyzji administracyjnej, od której można się odwołać. Trzeba przy tym wystąpić jak najszybciej ze stosownym wnioskiem, bo podatnik ryzykuje w takiej sytuacji odpowiedzialnością karną-skarbową i doliczeniem do zaległości odsetek za zwłokę.

Jeżeli urząd skarbowy nie zgodzi się na umorzenie długu, odsetki trzeba zapłacić w pełnej wysokości. Naliczane są one za okres od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin płatności podatku, do dnia dokonania wpłaty. Podatnik może jednak liczyć na mniejsze obciążenia odsetkowe, jeśli decyzja odmawiająca umorzenia zaległości podatkowej zostanie mu doręczona po upływie dwóch miesięcy od dnia wniesienia wniosku. W takiej sytuacji odsetki nie są naliczane za okres od dnia następującego po dniu wniesienia podania do dnia doręczenia decyzji.

Umorzenie może dotyczyć również samych odsetek za zwłokę (całości lub części), przy zachowaniu obowiązku zapłaty kwoty zaległości podatkowej.

Odwołania

Postępowanie w sprawie przyznania ulgi na wniosek podatnika jest postępowaniem instancyjnym. Dlatego też decyzja odmowna może być zaskarżona do organu wyższej instancji.

Zgodnie z art. 220 O.p., od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji przysługuje stronie odwołanie tylko do jednej instancji. Natomiast właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ podatkowy wyższego stopnia.

Termin złożenia odwołania wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji, przy czym termin ten liczy się od następnego dnia po dniu doręczenia. Należy zaznaczyć, że termin ten jest rygorystycznie przestrzegany przez organy podatkowe.