Poradnik VAT nr 13 (445) z dnia 10.07.2017

Obowiązki sprzedawcy alkoholu etylowego całkowicie skażonego

Mocą ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym (Dz. U. poz. 937) od dnia 27 maja 2017 r. obowiązują nowe regulacje w zakresie korzystania ze zwolnienia od akcyzy alkoholu etylowego całkowicie skażonego. Zmiana ta ma na celu wyeliminowanie nielegalnych praktyk odkażania całkowicie skażonego alkoholu etylowego. W celu określenia faktycznych ilości alkoholu całkowicie skażonego jaki trafia na rynek krajowy z innych państw członkowskich oraz jego wykorzystania, ustawodawca nałożył na podmiot dokonujący nabycia wewnątrzwspólnotowego alkoholu etylowego całkowicie skażonego obowiązek:

• rejestracji jako podatnika podatku akcyzowego,
   
• dokonania zgłoszenia o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym do właściwego naczelnika urzędu skarbowego,
   
• prowadzenia rejestru sprzedaży tych wyrobów.

1. Zasady prowadzenia rejestru podmiotów odbierających

Zgodnie z dodanym do ustawy o podatku akcyzowym art. 138t, podmiot sprzedający na terytorium kraju alkohol etylowy całkowicie skażony, ma obowiązek prowadzenia rejestru podmiotów odbierających.

Rejestr ten należy stosować przy sprzedaży następujących wyrobów akcyzowych:

1) alkoholu całkowicie skażonego środkiem skażającym dopuszczonym we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej, dodatkowymi środkami skażającymi dopuszczonymi przez państwo członkowskie Unii Europejskiej, w którym skażenie następuje lub dodatkowymi środkami dopuszczonymi przez Rzeczpospolitą Polską, na podstawie rozporządzenia Komisji (WE) nr 3199/93 z dnia 22 listopada 1993 r. w sprawie wzajemnego uznawania procedur całkowitego skażenia alkoholu etylowego do celów zwolnienia z podatku akcyzowego (Dz. Urz. UE L nr 288/12 ze zm.),

2) wyrobów objętych podkategoriami Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU): 20.14.75, 20.20.14 i 20.59.43 zawierających w swym składzie alkohol etylowy o objętościowej mocy powyżej 50% objętości.

Należy dodać, że obowiązek prowadzenia rejestru podmiotów odbierających dotyczy sprzedaży ww. wyrobów znajdujących się w opakowaniach jednostkowych o pojemności 20 litrów i większej.

Uwaga

Obowiązek prowadzenia rejestru podmiotów odbierających nie dotyczy sprzedaży wyrobów, których przewóz objęty został systemem monitorowania drogowego na mocy ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów (Dz. U. z 2017 r. poz. 708) oraz sprzedaży potwierdzanej fakturą.

Powyższa regulacja dotyczy zatem wyłącznie dokumentowanej paragonem fiskalnym sprzedaży alkoholu etylowego całkowicie skażonego oraz wyrobów objętych podkategoriami PKWiU: 20.14.75, 20.20.14 i 20.59.43 zawierających w swym składzie alkohol etylowy o objętościowej mocy powyżej 50% objętości.

Rejestr podmiotów odbierających zgodnie z art. 138t ust. 2 ustawy powinien zawierać następujące dane:

1) rodzaj, podkategorię Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) oraz ilość odebranych wyrobów - rodzaj i podkategoria PKWiU zostały wskazane w art. 138t ust. 1, natomiast do wykazania ilości należy zastosować jednostkę miary, która miałaby zastosowanie w przypadku konieczności zapłaty akcyzy (dla wyrobów objętych rejestrem będą to ilości wyrażone w litrach),

2) imię i nazwisko lub nazwę, adres zamieszkania lub adres siedziby podmiotu odbierającego,

3) numer PESEL lub numer identyfikacji podatkowej (NIP) podmiotu odbierającego,

4) datę oraz adres miejsca dokonania sprzedaży,

5) czytelny podpis podmiotu odbierającego lub osoby reprezentującej ten podmiot.

Należy zwrócić uwagę na fakt, że ustawodawca wymaga czytelnego podpisu, a nie podpisu skróconego czy też parafy. Podpis czytelny ma na celu umożliwienie kontroli autentyczności podmiotów odbierających. Z tego powodu ważne jest również, aby sprzedawcy weryfikowali, czy osoba odbierająca wyroby jest uprawniona do składania podpisu w imieniu nabywcy.

Sprzedawca wyrobów objętych obowiązkiem rejestrowania powinien dokonywać wpisu do rejestru z chwilą odbioru tych wyrobów.

Poniżej przedstawiamy przykładowy wzór rejestru podmiotów odbierających.

Podmiot sprzedający ma prawo zażądać od podmiotu odbierającego dowodu potwierdzającego jego tożsamość. Obowiązek ten został określony w art. 138t ust. 5 ustawy, zgodnie z którym, podmiot odbierający będący osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej jest obowiązany do okazania podmiotowi dokonującemu sprzedaży dokumentu potwierdzającego jego tożsamość.

W przypadku, gdy podmiot odbierający odmówi okazania dokumentu potwierdzającego jego tożsamość, sprzedawca jest obowiązany odmówić sprzedaży wyrobów objętych obowiązkiem rejestrowania (art. 138t ust. 6).

Rejestr podobnie jak i inne dokumenty podatkowe powinien być przechowywany do celów kontroli przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym został sporządzony. Oznacza to, że rejestr założony do końca 2017 r. powinien być przechowywany na wypadek kontroli do końca 2022 r.

W związku z tym, że odbiorca wyrobów musi składać podpis przy odbieraniu wyrobów akcyzowych objętych obowiązkiem rejestrowania, ustawa nie przewidziała możliwości prowadzenia tego rejestru w formie elektronicznej.

Ustawodawca ponadto nie nałożył obowiązku przeszycia i nałożenia urzędowych zamknięć na rejestr przez organ podatkowy.

2. Obowiązek sprawozdawczy sprzedawcy wyrobów akcyzowych

Podmiot dokonujący sprzedaży ma obowiązek przekazać kopię rejestru właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie do 5. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego on dotyczy.

Oznacza to, że podmioty, które dokonały w czerwcu 2017 r. sprzedaży dokumentowanej paragonem fiskalnym wyrobów określonych w art. 138t ust. 1 ustawy musiały złożyć kopię tego rejestru właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, najpóźniej do 5 lipca 2017 r. W przypadku niedopełnienia tego obowiązku sprzedawca może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej skarbowej.

Właściwym naczelnikiem urzędu skarbowego, do którego sprzedawca jest zobowiązany składać co miesiąc kopię rejestru jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce wykonania czynności lub wystąpienia stanu faktycznego, podlegających opodatkowaniu akcyzą, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 3a-5b i 8-10.

W celu ustalenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego, do którego sprzedawca musi złożyć kopię rejestru należy posiłkować się rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 21 lutego 2017 r. w sprawie właściwości urzędów skarbowych i izb administracji skarbowej w zakresie akcyzy (Dz. U. poz. 371).

W wydanym na podstawie art. 14 ust. 11 ustawy o podatku akcyzowym rozporządzeniu przedstawiono w formie załącznika wykaz urzędów skarbowych i izb administracji skarbowej, których odpowiednio naczelnicy i dyrektorzy są właściwi do wykonywania zadań w zakresie akcyzy na terytorium kraju, oraz terytorialny zasięg ich działania.