Gazeta Podatkowa nr 88 (1754) z dnia 2.11.2020

Panele fotowoltaiczne a kara za niezłożenie AKC-R

Spółka z o.o. zainstalowała panele fotowoltaiczne na dachu budynku firmowego. Energię wykorzystuje na potrzeby własne przy użyciu generatora o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, a nadwyżkę odsprzedaje do przedsiębiorstwa energetycznego. Wbrew obowiązkowi spółka z o.o. nie złożyła zgłoszenia rejestracyjnego AKC-R i nie przekazywała deklaracji dla podatku akcyzowego. Jakie i komu grożą za to sankcje karne skarbowe?

Niedopełnienie obowiązków związanych z rozliczeniem podatku akcyzowego wiąże się z ryzykiem otrzymania grzywny.

Podmiot prowadzący działalność gospodarczą jest zobligowany do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego na potrzeby podatku akcyzowego (AKC-R) w terminie wskazanym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 722). Rejestracji należy dokonać przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą lub pierwszej czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie lub wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym, opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie. Z wymogu złożenia AKC-R są zwolnione podmioty produkujące energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, która nie jest dostarczana do instalacji połączonych i współpracujących ze sobą, służących do przesyłania tej energii, lecz jest zużywana przez ten podmiot, pod warunkiem że od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii elektrycznej została zapłacona akcyza w należnej wysokości. Obowiązkiem podatnika jest ponadto składanie deklaracji dla podatku akcyzowego oraz prowadzenie ewidencji zużycia energii elektrycznej.

Konsekwencją niezłożenia wbrew obowiązkowi zgłoszenia rejestracyjnego na potrzeby podatku akcyzowego albo dokonania rejestracji po terminie może być odpowiedzialność karna skarbowa. Takie uchybienie jest przestępstwem skarbowym i grozi za nie grzywna od 10 do 120 stawek dziennych. Wynika to z art. 56b § 2 Kodeksu karnego skarbowego (Dz. U. z 2020 r. poz. 19 ze zm.). Nieprowadzenie ewidencji może być zakwalifikowane jako przestępstwo skarbowe albo wykroczenie skarbowe (art. 60 § 1 i 4 Kodeksu karnego skarbowego). Przestępstwo skarbowe karane jest w tym przypadku grzywną od 10 do 240 stawek dziennych. Wykroczenie skarbowe wiąże się z grzywną określaną kwotowo. Wymierza ją zazwyczaj uprawniony urzędnik w postępowaniu mandatowym. W tym trybie może być nałożona grzywna nieprzekraczająca podwójnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w momencie popełnienia czynu zabronionego. Można odmówić przyjęcia mandatu karnego, ale wówczas sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych, co w praktyce oznacza najczęściej skierowanie jej do sądu. Sąd może oskarżonego uniewinnić albo nałożyć grzywnę w granicach od 1/10 do 20-krotnej wysokości minimalnej pensji. Niezłożenie deklaracji w terminie, mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania, jest wykroczeniem skarbowym. Karą za to uchybienie jest grzywna. Stanowi tak art. 56 § 4 Kodeksu karnego skarbowego.

Odpowiedzialność karną skarbową za uchybienia firmy ponosi osoba, która zajmuje się jej sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi. Kompetencje w tym zakresie mogą wynikać z przepisów prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania określonych czynności. Ryzyko otrzymania kary w przypadku spółki z o.o. ponoszą zasadniczo członkowie zarządu. Warunkiem pociągnięcia do odpowiedzialności za omawiane przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe jest jednak przypisanie sprawcy winy umyślnej. O winie umyślnej mówi się wtedy, gdy sprawca ma zamiar dokonania czynu zabronionego, tj. chce go popełnić albo przewiduje możliwość jego popełnienia i godzi się na to.

Sankcji karnych skarbowych można uniknąć dzięki tzw. czynnemu żalowi. To zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego zawierające wszystkie istotne okoliczności sprawy. "Czynny żal" jest bezskuteczny, jeżeli zostanie dokonany w czasie, gdy organ miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. Tak samo jest w przypadku zawiadomienia złożonego po rozpoczęciu czynności służbowej, np. czynności sprawdzających, zmierzającej do ujawnienia czynu zabronionego, chyba że nie dostarczyła ona podstaw do wszczęcia w tej sprawie postępowania karnego skarbowego.