Sprzedaż samochodu wykorzystywanego w działalności

Rozliczenie przychodu ze sprzedaży samochodu zależy od tego, w jaki sposób samochód ten był wykorzystywany na potrzeby działalności gospodarczej. Inne konsekwencje podatkowe wystąpią przy sprzedaży samochodu będącego środkiem trwałym, inne w przypadku firmowego samochodu, niezaliczonego do tej kategorii składników, a jeszcze inne przy sprzedaży samochodu prywatnego użytkowanego w działalności gospodarczej, rozliczanego na podstawie "kilometrówki".

Samochód będący środkiem trwałym

Sprzedaż samochodu stanowiącego środek trwały powoduje powstanie przychodu z działalności gospodarczej (art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o pdof).

Przychód ten powstanie bez względu na to, czy auto jest zamortyzowane częściowo, czy w całości. Stopień jego amortyzacji wpłynie jednak na wysokość kosztów uzyskania przychodów ustalanych z takiej sprzedaży. W momencie sprzedaży samochodu do kosztów uzyskania przychodów zalicza się bowiem wydatki na jego nabycie lub wytworzenie pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych stanowiących i niestanowiących koszty podatkowe (art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy o pdof). Jedynie przy sprzedaży samochodu całkowicie zamortyzowanego podatnik nie będzie ustalał kosztów uzyskania przychodów.

Przychód z działalności gospodarczej może powstać również przy sprzedaży samochodu będącego niegdyś środkiem trwałym, wycofanego z działalności i przekazanego na potrzeby osobiste podatnika. Przychód taki powstanie, jeżeli między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym samochód został wycofany z działalności i dniem jego odpłatnego zbycia nie upłynęło 6 lat (art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o pdof). W momencie sprzedaży takiego samochodu jego niezamortyzowana wartość także będzie kosztem uzyskania przychodu (przykład).

Auto niezaliczone do środków trwałych

Może się zdarzyć, że samochód kupiony na potrzeby działalności gospodarczej nie jest środkiem trwałym. Tak będzie, gdy przedsiębiorca założy, że nabyty samochód będzie wykorzystywał w działalności krócej niż rok. Wydatki na nabycie takiego samochodu zalicza się wówczas bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów.

Co prawda przychód ze sprzedaży takiego samochodu nie został przez ustawodawcę wymieniony w art. 14 ust. 2 ustawy o pdof wśród przychodów z działalności gospodarczej, ale nie został też on wyłączony z tego rodzaju przychodów w art. 14 ust. 3 tej ustawy.

Trudno zaprzeczyć, że samochód taki stanowi składnik majątku w działalności gospodarczej już przez sam fakt ujęcia wydatku na jego zakup w kosztach uzyskania przychodu. Dlatego też istnieje ścisłe powiązanie pomiędzy tym składnikiem majątku a prowadzoną działalnością gospodarczą. Powoduje to, że sprzedaż przedmiotowego samochodu generuje przychód ze źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

W momencie sprzedaży takiego samochodu, osiągniętego z tego tytułu przychodu nie można obniżyć o wydatek poniesiony na jego nabycie. Wydatek ten został już bowiem zaliczony do kosztów podatkowych w dacie jego poniesienia.

Prywatne auto

Częstą praktyką przedsiębiorców jest używanie prywatnych aut na potrzeby działalności gospodarczej. Wydatki dotyczące prywatnych samochodów osobowych są wówczas rozliczane na podstawie "kilometrówki".

Sprzedaż prywatnego samochodu używanego w działalności gospodarczej nie stanowi przychodu z tej działalności. Brak tego rodzaju przychodu odnosi się do aut, które nigdy nie stanowiły środków trwałych w działalności gospodarczej prowadzonej przez podatnika oraz samochodów wycofanych z takiej działalności, jeżeli między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym samochód został wycofany z działalności i dniem jego odpłatnego zbycia upłynęło 6 lat.

Brak przychodu z działalności gospodarczej nie oznacza, że w każdym przypadku sprzedaż tego rodzaju aut jest obojętna podatkowo. U osoby sprzedającej auto, które nie było środkiem trwałym, może bowiem dojść do powstania przychodu z odpłatnego zbycia innych rzeczy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o pdof. Przychód taki powstanie, gdy do sprzedaży samochodu dojdzie przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym został on przez podatnika nabyty.

Wysokość przychodu wyznacza wówczas wartość samochodu wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia, np. koszty ogłoszeń prasowych poniesionych w celu sprzedaży samochodu. Wspomniana cena wynikająca z umowy nie może odbiegać od cen rynkowych dla aut danej marki i rocznika. Ustalony w ten sposób przychód podatnik ma prawo pomniejszyć o koszty nabycia samochodu oraz o wartość nakładów poczynionych w czasie jego posiadania (art. 24 ust. 6 ustawy o pdof).

Z takiej transakcji podatnik może osiągnąć dochód lub ponieść stratę. Jednakże bez względu na jej wynik, transakcja ta podlega wykazaniu w zeznaniu rocznym PIT-36 składanym w urzędzie skarbowym w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku, w którym sprzedano samochód. W tym też terminie podatnik powinien zapłacić ewentualny podatek dochodowy z tego tytułu.

Przykład

Podatnik w grudniu 2012 r. kupił samochód osobowy i w tym samym miesiącu wpisał go do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Wartość początkowa tego samochodu wyniosła 120.000 zł. Podatnik dokonywał miesięcznych odpisów amortyzacyjnych w kwocie 2.000 zł, z tego koszty podatkowe stanowiły odpisy w kwocie 1.500 zł. W maju 2014 r. podatnik sprzedał samochód za kwotę 100.000 zł.

Rozliczenie sprzedaży samochodu:

-	przychód ze sprzedaży	100.000 zł,
-	wartość początkowa	120.000 zł,
-	dokonane odpisy amortyzacyjne (w tym stanowiące koszt podatkowy w kwocie 25.500 zł i niestanowiące kosztu podatkowego w kwocie 8.500 zł)	34.000 zł,
-	dochód (100.000 zł - (120.000 zł - 34.000 zł))	14.000 zł.