Od 1 stycznia 2016 r. nowe regulacje dotyczące wyrobów akcyzowych opodatkowanych zerową stawką akcyzy

Mocą ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1479 ze zm.) od 1 stycznia 2016 r. wejdą w życie zmiany w ustawie o podatku akcyzowym m.in. w zakresie wyrobów akcyzowych opodatkowanych zerową stawką akcyzy.

W obowiązującym stanie prawnym ustawa o podatku akcyzowym nie przewiduje regulacji odnoszących się do wyrobów energetycznych określonych w załączniku nr 2 do ustawy, które opodatkowane są zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie do celów innych niż opałowe, jako dodatki lub domieszki do paliw opałowych, do napędu silników spalinowych albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych.

Aby uregulować obrót tymi wyrobami, ustawodawca dokonał zmian poprzez wprowadzenie obowiązku rejestracji oraz określając w art. 89 ust. 2 ustawy katalog przypadków stosowania zerowej stawki akcyzy dla wyrobów energetycznych. Wprowadzone zmiany umożliwią organom podatkowym monitorowanie przeznaczenia wyrobów energetycznych, które może zostać zmienione na każdym etapie obrotu. Zmiana przeznaczenia bowiem powoduje również zmianę stawki akcyzy.

1. Rejestracja w urzędzie celnym działalności gospodarczej w zakresie wyrobów akcyzowych opodatkowanych zerową stawką akcyzy

Od 1 stycznia 2016 r. uchylony zostanie przepis określający brak obowiązku składania zgłoszenia rejestracyjnego przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą w zakresie wyrobów akcyzowych opodatkowanych zerową stawką akcyzy. W związku z tym, podmioty prowadzące taką działalność będą każdorazowo (niezależnie od tego, czy ubiegają się o wydanie zezwolenia, czy nie) obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą, do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego właściwemu naczelnikowi urzędu celnego. Obowiązek złożenia zgłoszenia rejestracyjnego będzie dotyczył podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie wszystkich wyrobów akcyzowych objętych zerową stawką akcyzy, zarówno wymienionych, jak i niewymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, czyli również tych, które są wymienione tylko w załączniku nr 1 do ustawy.

Ponieważ podmioty te będą składały zgłoszenie rejestracyjne, zrezygnowano z obowiązku składania przez te podmioty powiadomienia w celu ustalenia dopuszczalnych norm zużycia, o których mowa w art. 85 ust. 2 pkt 2 ustawy.

Oczywistym stało się również uchylenie przepisu przewidującego obowiązek złożenia zgłoszenia rejestracyjnego w przypadku, gdy podmiot prowadził działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie wyrobów akcyzowych objętych zerową stawką, a następnie rozpoczął działalność również w zakresie wyrobów akcyzowych objętych stawką akcyzy inną niż stawka zero.

Uwaga

Podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie wyrobów akcyzowych objętych wyłącznie zerową stawką podatku akcyzowego jest obowiązany do dnia 31 stycznia 2016 r. złożyć zgłoszenie rejestracyjne właściwemu naczelnikowi urzędu celnego (art. 5 ustawy zmieniającej).

2. Produkcja wyrobów akcyzowych opodatkowanych zerową stawką akcyzy tylko w składzie podatkowym

W zmienionej ustawie doprecyzowano przepis art. 47 ust. 1, który stanowi, że produkcja wyrobów akcyzowych określonych w załączniku nr 2 do ustawy, w tym opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, oraz wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do ustawy, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, będzie mogła odbywać się wyłącznie w składzie podatkowym, z wyłączeniem produkcji.

Doprecyzowanie tego przepisu miało na celu usunięcie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących obowiązku produkowania w składzie podatkowym wyrobów akcyzowych określonych w załączniku nr 2 do ustawy, opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na przeznaczenie.

Na wątpliwości te wskazał NSA w wyroku z dnia 15 września 2011 r. (sygn. akt I GSK 458/10), w którym wyraził pogląd, że zastosowanie gramatycznej wykładni obecnego brzmienia przepisu art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy wskazuje, że obowiązek produkcji w składzie podatkowym dotyczy wyrobów akcyzowych objętych inną stawką akcyzy niż stawka zerowa. Tymczasem w załączniku nr 2 do ustawy określony został wykaz wyrobów akcyzowych, do których stosuje się procedurę zawieszenia poboru akcyzy i których produkcja odbywa się w składzie podatkowym. Wśród wyrobów wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy znajdują się również wyroby akcyzowe objęte zerową stawką akcyzy.

3. Przypadki, w których wyroby energetyczne opodatkowane są zerową stawką akcyzy ze względu na przeznaczenie

W celu uregulowania obrotu wyrobami energetycznymi opodatkowanymi zerową stawką akcyzy ze względu na przeznaczenie, ustawodawca dokonał zmiany art. 89 ust. 2 ustawy, w którym określił katalog przypadków, w których stawka akcyzy na wyroby energetyczne wymienione w załączniku nr 2 do ustawy, inne niż określone w art. 89 ust. 1 pkt 1–13, przeznaczone do celów innych niż opałowe, jako dodatki lub domieszki do paliw opałowych, do napędu silników spalinowych albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych – wyniesie 0 zł.

Z dniem 1 stycznia 2016 r. stawka akcyzy na te wyroby będzie wynosiła 0 zł jeżeli wyroby te będą:

1) w posiadaniu podmiotu, który zużywa je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy;

2) przemieszczane na terytorium kraju poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy na podstawie dokumentu dostawy ze składu podatkowego do podmiotu, który zużywa je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy, lub do składu podatkowego od podmiotu, który posiadał je w celu zużycia do tych celów;

3) przemieszczane na terytorium kraju poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy na podstawie dokumentu dostawy do składu podatkowego w przypadku niedostarczenia ich do podmiotu, który zużywa je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy;

4) nabywane wewnątrzwspólnotowo na podstawie uproszczonego dokumentu towarzyszącego lub dokumentu handlowego przez podmiot, który zużywa je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy;

5) nabywane wewnątrzwspólnotowo przez zarejestrowanego odbiorcę w celu dostarczenia ich do podmiotu, który zużywa je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy i przemieszczane do tego podmiotu na terytorium kraju poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy na podstawie dokumentu dostawy;

6) importowane przez podmiot, który zużywa je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy;

7) przeznaczone do sprzedaży detalicznej w opakowaniach jednostkowych o pojemności do 5 litrów lub wadze do 5 kilogramów;

8) importowane lub nabywane wewnątrzwspólnotowo w opakowaniach jednostkowych o pojemności do 5 litrów lub wadze do 5 kilogramów przez osobę fizyczną w celach innych niż prowadzenie działalności gospodarczej lub innych niż cele handlowe.

Opodatkowanie powyższych wyrobów energetycznych zerową stawką akcyzy będzie uzależnione od ich przeznaczenia na cele inne niż napędowe lub opałowe. Przyjęto, że stawka akcyzy dla wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, innych niż określone w art. 89 ust. 1 pkt 1–13, przeznaczonych do celów innych niż opałowe, jako dodatki lub domieszki do paliw opałowych, do napędu silników spalinowych albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, będzie wynosiła 0 zł, gdy wyroby te będą nabywane przez podmiot, który będzie zużywał je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy. Przykładowo może to być nabycie ze składu podatkowego na terytorium kraju lub w ramach nabycia wewnątrzwspólnotowego.

Zerowa stawka akcyzy będzie miała również zastosowanie w sytuacji, gdy wyroby energetyczne będą przemieszczane na terytorium kraju poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy do składu podatkowego z powodu ich zwrotu przez podmiot zużywający oraz gdy wyroby te nie zostaną dostarczone do podmiotu, który miał je zużyć w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy.

W przypadku zwrotu wyrobów przez podmiot zużywający do składu podatkowego, wprowadzone do składu podatkowego wyroby zostaną ponownie objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy, natomiast w sytuacji gdy wyroby nie zostaną dostarczone podmiotowi zużywającemu będzie się uznawać, że nie nastąpiło w ogóle zakończenie tej procedury. Takie uregulowanie jest analogiczne jak w przypadku wyrobów akcyzowych zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie, niedostarczonych ze składu podatkowego do podmiotu pośredniczącego lub podmiotu zużywającego.

Uwaga

Jeżeli obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym w stosunku do wyrobów akcyzowych objętych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie powstanie przed dniem 1 stycznia 2016 r., do opodatkowania tych wyrobów podatkiem akcyzowym stosuje się przepisy dotychczasowe, nie dłużej jednak niż do dnia 31 marca 2016 r. (art. 6 ustawy zmieniającej).

4. Zastosowanie dokumentu dostawy do przemieszczania na terytorium kraju wyrobów energetycznych opodatkowanych zerową stawką

Przemieszczanie na terytorium kraju wyrobów energetycznych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy, opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na przeznaczenie, będzie odbywało się na podstawie dokumentu dostawy. Dokument ten będzie miał zastosowanie w następujących przypadkach:

gdy wyroby energetyczne będą dostarczane na terytorium kraju poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy ze składu podatkowego do podmiotu, który zużyje je do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy;
gdy wyroby energetyczne będą zwracane lub dostarczane do składu podatkowego przez podmiot, który posiada je w celu zużycia do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy i który nie zużyje ich do tych celów;
gdy wyroby energetyczne będą przemieszczane do składu podatkowego w przypadku niedostarczenia ich do podmiotu, który zużywa je do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy.

W związku z tym na nowo zdefiniowano w ustawie "dokument dostawy" jako dokument, na podstawie którego przemieszcza się na terytorium kraju wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy ze względu na przeznaczenie lub wyroby akcyzowe wymienione w załączniku nr 2 do ustawy, opodatkowane zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie (art. 2 ust. 1 pkt 18a ustawy). Oczywiście dokument dostawy będzie mógł być zastąpiony przez inny dokument, w przypadku gdy dokument ten będzie zawierał takie same dane, jakie są wymagane dla dokumentu dostawy, wówczas do dokumentu zastępującego będą miały zastosowanie odpowiednio przepisy o dokumencie dostawy.

Uprawnionymi podmiotami do wystawienia dokumentu dostawy będzie jedynie podmiot prowadzący skład podatkowy oraz zarejestrowany odbiorca, który będzie nabywał wewnątrzwspólnotowo te wyroby w celu dostarczenia ich do podmiotu, który zużyje je w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do celów uprawniających do zastosowania zerowej stawki akcyzy.

Podmioty te będą zobowiązane do sporządzania i przesyłania do właściwego naczelnika urzędu celnego kwartalnego zestawienia dokumentów dostawy w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po kwartale, którego będzie dotyczyć zestawienie.