Jakie są możliwości zwolnienia od akcyzy samochodu osobowego przywożonego do Polski przez osobę fizyczną?

Ustawa o podatku akcyzowym określa zasady zwolnienia od podatku akcyzowego samochodów osobowych przywożonych przez osoby fizyczne, które:

przybywają do Polski z innego państwa członkowskiego lub państwa strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym na pobyt stały;
powracają z czasowego pobytu z terytorium innego państwa członkowskiego albo państwa strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym na pobyt stały;
przybywają na pobyt stały w związku z zawarciem związku małżeńskiego;
nabyły prawo własności lub prawo użytkowania samochodu osobowego w drodze dziedziczenia na terytorium państwa członkowskiego.

Określenie "pobyt stały" zostało zdefiniowane w art. 110 ust. 8 ustawy o podatku akcyzowym. Jest to miejsce, w którym osoba fizyczna przebywa przez co najmniej 185 dni w roku kalendarzowym ze względu na swoje więzi osobiste i zawodowe. W przypadku osoby niezwiązanej z tym miejscem zawodowo na osobiste powiązania wskazuje istnienie ścisłych więzi pomiędzy tą osobą a miejscem, w którym mieszka.

Jednakże za miejsce stałego pobytu osoby związanej zawodowo z miejscem innym niż miejsce powiązań osobistych, i z tego względu przebywającej na zmianę w różnych miejscach na terytoriach dwóch lub więcej państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA) będących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, uznaje się miejsce, z którym jest związana osobiście, pod warunkiem że regularnie tam powraca. Ten ostatni warunek nie musi być spełniony, jeśli osoba mieszka na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwie strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym w celu wypełnienia zadania w określonym czasie. Jednocześnie widać tutaj, że pierwszeństwo w ocenie miejsca stałego pobytu mają związki osobiste, a nie zawodowe. Studia wyższe bądź nauka w szkole poza miejscem stałego pobytu nie stanowią zmiany miejsca stałego pobytu.

Uwaga

Zgodnie z art. 110 ust. 6 ustawy o podatku akcyzowym potwierdzenie zwolnienia od podatku akcyzowego samochodu osobowego przywożonego przez osoby fizyczne do Polski w określonych powyżej sytuacjach, wydaje naczelnik urzędu celnego.

W celu uzyskania zaświadczenia wnioskodawca powinien złożyć wniosek do naczelnika urzędu celnego właściwego ze względu na adres zamieszkania osoby fizycznej.

W sytuacji gdy wniosek będzie poprawny formalnie i załączone dokumenty będą kompletne, naczelnik urzędu celnego wyda w terminie do 7 dni, zaświadczenie stwierdzające zwolnienie od akcyzy.

W wydanym zaświadczeniu naczelnik urzędu celnego umieści zapis, że warunkiem tego zwolnienia jest, że samochód osobowy nie zostanie sprzedany, wynajęty lub w jakikolwiek inny sposób oddany do użytku osobie trzeciej przez okres 12 miesięcy, licząc od dnia jego przywozu na terytorium kraju. Naruszenie tego warunku będzie skutkowało obowiązkiem zapłaty akcyzy od przywiezionego samochodu.

1. Samochód przywożony przez osobę przybywającą do Polski na pobyt stały

Na podstawie art. 110 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym, osoby fizyczne przybywające do Polski na pobyt stały lub powracające z czasowego pobytu z terytorium innego państwa członkowskiego albo państwa strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym mogą skorzystać ze zwolnienia od akcyzy samochodu osobowego gdy łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

1) samochód osobowy będzie przeznaczony do użytku osobistego osoby przybywającej do Polski na pobyt stały lub powracającej z czasowego pobytu;

2) samochód osobowy służył do użytku osobistego tej osoby w miejscu poprzedniego jej pobytu w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym przez okres co najmniej 6 miesięcy przed zmianą miejsca pobytu - jeśli taki samochód był wykorzystywany do celów służbowych i osobistych, to zwolnienie będzie przysługiwało tylko wówczas, gdy samochód zostanie odkupiony przez osobę fizyczną i będzie przez nią użytkowany przez okres 6 miesięcy na terenie innego państwa członkowskiego;

3) osoba ta przedstawi właściwemu naczelnikowi urzędu celnego dowód potwierdzający użytkowanie samochodu osobowego przez okres co najmniej 6 miesięcy - dowodem tym może być m.in. faktura zakupu pojazdu przez tę osobę czy też dokument/dowód potwierdzający rejestrację samochodu osobowego przez osobę prywatną;

4) samochód osobowy nie zostanie sprzedany, wynajęty lub w jakikolwiek inny sposób oddany do użytku osobie trzeciej przez okres 12 miesięcy, licząc od dnia jego przywozu na terytorium kraju;

5) samochód osobowy został nabyty lub wprowadzony do obrotu zgodnie z przepisami dotyczącymi opodatkowania obowiązującymi w państwie członkowskim Unii Europejskiej, w którym osoba fizyczna miała miejsce zamieszkania, a przy wywozie nie zastosowano zwolnienia od akcyzy lub zwrotu podatku.

Warunki określone w pkt 2 i 3 związane z użytkowaniem samochodu przez okres 6 miesięcy przed zmianą miejsca pobytu, nie stosuje się do członków służby zagranicznej i żołnierzy zawodowych wyznaczonych do pełnienia zawodowej służby wojskowej poza granicami kraju. Osoby te muszą jednak przedstawić dokumenty potwierdzające zatrudnienie w placówce zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej lub oddelegowanie do pełnienia zawodowej służby wojskowej poza granicami kraju. Przepis ten ma zastosowanie w przypadku gdy nie istnieje możliwość zarejestrowania w kraju samochodów osobowych używanych przez te podmioty na terytoriach państw członkowskich Unii Europejskiej lub państwie strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, z których powracają.

Ponadto należy zaznaczyć, że powyższe zwolnienie będzie obowiązywać w przypadku przywozu z terytorium państwa członkowskiego lub państwa strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym samochodu osobowego, jeżeli został on przywieziony przed upływem 12 miesięcy od dnia osiedlenia się osoby fizycznej na terytorium kraju (art. 110 ust. 7 ustawy).

2. Przywóz samochodu w związku z zawarciem związku małżeńskiego

Zgodnie z art. 110 ust. 2 ustawy zwalnia się od akcyzy samochód osobowy przywożony przez osobę fizyczną przybywającą z terytorium państwa członkowskiego lub państwa strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym na terytorium kraju na pobyt stały w związku z zawarciem związku małżeńskiego. W tym przypadku również muszą być spełnione warunki wskazane w art. 110 ust. 1 ustawy.

Dodatkowym warunkiem uprawniającym do zwolnienia jest termin przywozu tego samochodu. Powinien on przekroczyć granicę Polski w okresie 2 miesięcy przed przewidywaną datą zawarcia związku małżeńskiego albo 4 miesięcy po dacie zawarcia tego związku. W celu udowodnienia, że warunek ten został spełniony, osoba przywożąca samochód osobowy jest obowiązana do przedłożenia właściwemu naczelnikowi urzędu celnego dowodu zawarcia związku małżeńskiego w okresie 4 miesięcy od daty jego zawarcia (art. 110 ust. 3 ustawy).

Oprócz powyższych warunków w sytuacji, gdy przywóz samochodu związany jest z zawarciem związku małżeńskiego, zwolnienie od akcyzy przysługuje, jeżeli został on przywieziony przed upływem 12 miesięcy od dnia osiedlenia się osoby fizycznej na terytorium kraju.

3. Samochód osobowy nabyty w drodze dziedziczenia

Ustawodawca w art. 110 ust. 4 wprowadził specjalne rozwiązanie odnoszące się do majątku (samochodu osobowego) nabytego w drodze dziedziczenia, przywożonego do Polski z innego kraju Unii Europejskiej lub innego kraju członkowskiego Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od akcyzy samochód osobowy przywożony przez osobę fizyczną, która nabyła w drodze dziedziczenia prawo własności lub prawo użytkowania tego samochodu osobowego na terytorium państwa członkowskiego, pod warunkiem że osoba ta przedstawi właściwemu naczelnikowi urzędu celnego dokument stwierdzający prawo własności lub prawo użytkowania samochodu osobowego nabyte w drodze dziedziczenia. Dokument ten winien być potwierdzony przez notariusza lub inne właściwe władze. Ponadto kolejnym warunkiem skorzystania z tego zwolnienia jest to, aby samochód osobowy był przywożony na terytorium kraju nie później niż w terminie 2 lat, licząc od daty wejścia w posiadanie tego samochodu.

Uwaga

Do skorzystania ze zwolnienia odziedziczonego samochodu osobowego od akcyzy nie wymaga się spełnienia warunków, o których mowa w art. 110 ust. 1 ustawy.

Należy ponadto dodać, że zwolnienie od akcyzy z tytułu dziedziczenia samochodu nie obejmuje samochodów osobowych przywożonych z państw trzecich niebędących członkami Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu i Europejskiego Obszaru Gospodarczego, np. Stanów Zjednoczonych Ameryki.