Nowelizacja ustawy o podatku akcyzowym

Zmiany w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2011 r. nr 108, poz. 626 ze zm.), które będą obowiązywać od 1 stycznia 2013 r. wynikają z ustawy z dnia 16 listopada 2012 r. o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce (Dz. U. z 2012 r., poz. 1342) oraz uchwalonej w dniu 7 grudnia 2012 r. ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z realizacją ustawy budżetowej, która oczekuje na podpis Prezydenta RP i publikację w Dzienniku Ustaw.

W ustawie o redukcji niektórych obciążeń administracyjnych w gospodarce wprowadzone zmiany mają na celu poprawę warunków wykonywania działalności gospodarczej. Poniżej przedstawiamy ich krótkie omówienie.

Sukcesja podatkowa, nadpłata akcyzy i odsetki, korzystniejsze terminy ustawowe

» Do ustawy akcyzowej wprowadzono zwolnienie z obowiązku zgłoszenia rejestracyjnego, w przypadku podmiotów produkujących energię elektryczną z generatorów o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW, która nie jest dostarczana do instalacji połączonych i współpracujących ze sobą, służących do przesyłania tej energii, lecz jest zużywana przez ten podmiot. Zwolnienie to obowiązuje pod warunkiem, że od wyrobów energetycznych wykorzystywanych do produkcji tej energii elektrycznej została zapłacona akcyza w należnej wysokości. Dodatkowo podmioty te zostały zwolnione z obowiązku prowadzenia ewidencji ilościowej dla celów akcyzowych w zakresie energii elektrycznej produkowanej ze wspomnianych wyżej generatorów.

» Znowelizowano upoważnienie dla Ministra Finansów umożliwiając mu określenie w rozporządzeniu wykonawczym sytuacji, w których dla zastosowania zwolnienia od akcyzy wyrobów ze względu na przeznaczenie nie muszą być spełnione niektóre albo wszystkie warunki, a także sytuacji, w których nie będzie stosowało się dokumentu dostawy.

» W przepisach akcyzowych uwzględniono zasady sukcesji podatkowej. Na mocy tych regulacji następcy prawni lub podmioty przekształcone nie będą musiały spełniać dodatkowych formalności w przypadku wstąpienia przez nich w przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa lub prawa i obowiązki, określone w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.). Dotyczy to uzyskiwania zezwoleń w zakresie zmiany:

miejsca prowadzenia składu podatkowego lub podmiotu prowadzącego skład podatkowy,
podmiotu prowadzącego skład podatkowy lub miejsca prowadzenia składu podatkowego, którego dotyczy zezwolenie wyprowadzenia,
podmiotu prowadzącego działalność jako podmiot pośredniczący,
miejsca odbioru wyrobów akcyzowych lub zarejestrowanego odbiorcy,
zarejestrowanego wysyłającego,
przedstawiciela podatkowego lub sprzedawcy określonych w zezwoleniu na wykonywanie czynności w charakterze przedstawiciela podatkowego.

» Przedłużono do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wyprowadzono wyroby ze składu podatkowego, obowiązek przekazania przez ten skład właściwemu naczelnikowi urzędu celnego pisemnej informacji zawierającej dane o wyrobach akcyzowych i podmiotach, które wyprowadziły te wyroby ze składu podatkowego w ramach posiadanych zezwoleń wyprowadzenia.

» Złagodzono jeden z warunków do uzyskania zwolnienia ze złożenia zabezpieczenia akcyzowego. Od dnia 1 stycznia 2013 r. o zwolnienie z zabezpieczenia akcyzowego może również starać się podmiot, u którego prowadzone jest postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu.

» Wprowadzono nową zasadę dotyczącą zwrotu akcyzy przy wywozie wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą poza terytorium Polski do innego kraju UE. W sytuacji, gdy właściwy naczelnik urzędu celnego nie dokona zwrotu tej akcyzy, to kwota ta traktowana będzie jako nadpłata podatku podlegająca oprocentowaniu w rozumieniu Ordynacji podatkowej.

» Zlikwidowano obowiązek pisemnego powiadamiania naczelnika urzędu celnego o fakcie wyprowadzania wyrobów akcyzowych bez znaków akcyzy ze składu podatkowego, które są przeznaczone do dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej lub na eksport.

» W przypadku wystąpienia w ciągu roku kalendarzowego okoliczności uzasadniających złożenie, zmianę lub cofnięcie wstępnego zapotrzebowania na znaki akcyzy podmiot, którego to dotyczy, będzie obowiązany, z chwilą powstania tych okoliczności, do niezwłocznego złożenia w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych takiego zapotrzebowania, jego zmiany lub cofnięcia. Jednak ostateczna zmiana wstępnego zapotrzebowania na znaki akcyzy w przypadku wyrobów tytoniowych nie może być złożona po 30 września danego roku kalendarzowego, a jeżeli jest składana po dniu 1 września danego roku kalendarzowego, nie może przekraczać 5% ilości zamówienia zawartego w ostatniej zmianie wstępnego zapotrzebowania, a jeżeli takiej zmiany nie było - we wstępnym zapotrzebowaniu. Dodatkowo zmiana wzorów znaków akcyzy nie może być złożona po upływie ostatniego dnia czwartego miesiąca poprzedzającego datę wprowadzenia nowych wzorów znaków akcyzy, a jeżeli jest składana po pierwszym dniu czwartego miesiąca poprzedzającego datę wprowadzenia tych wzorów, nie może przekraczać 5% ilości zamówienia zawartego w ostatniej zmianie wstępnego zapotrzebowania, a jeżeli takiej zmiany nie było - we wstępnym zapotrzebowaniu.

Akcyza na susz tytoniowy, papierosy, napoje cydr i perry

Art. 7 ustawy okołobudżetowej nowelizujący ustawę o podatku akcyzowym dotyczy generalnie trzech obszarów:

opodatkowania akcyzą suszu tytoniowego,
objęcia niższą akcyzą napojów alkoholowych takich jak cydr czy perry,
zwiększenia stawki akcyzy na papierosy i wyroby tytoniowe.

» Objęcie suszu tytoniowego podatkiem akcyzowym jest odpowiedzią Ministerstwa Finansów na tegoroczne działania niektórych podmiotów na rynku polskim, oferujących ten produkt jako tzw. "tytoń kolekcjonerski". W tym przypadku podmioty te wykorzystały nieprecyzyjny zapis ustawy o podatku akcyzowym, który dotychczas obejmował akcyzą jedynie tytoń do palenia. Zdaniem niektórych handlowców sprzedaż suszu tytoniowego jako "tytoniu do kolekcjonowania", nie podlega opodatkowaniu podatkiem akcyzowym.

Ministerstwo Finansów uznało więc, że należy wprowadzić jednoznaczne przepisy, które obejmą akcyzą wszelkiego rodzaju wyroby tytoniowe (w tym susz tytoniowy), tak aby niezależnie od jego przeznaczenia (do palenia, czy kolekcjonowania), akcyza od jego konsumpcji musiała być opłacona.

Uwaga

Susz tytoniowy został wymieniony w art. 2 ustawy o akcyzie jako wyrób akcyzowy. W art. 99a ustawy określono, że jest nim suchy tytoń niebędący jeszcze wyrobem tytoniowym.

Ponadto w wyniku nowelizacji, zacznie funkcjonować nowy rodzaj podatnika podatku akcyzowego: pośredniczący podmiot tytoniowy, którym będzie podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży suszu tytoniowego, który pisemnie powiadomił właściwego naczelnika urzędu celnego o tej działalności. Tym samym przed rozpoczęciem działalności gospodarczej, której przedmiotem będzie susz tytoniowy, podmiot musi dokonać pisemnego powiadomienia urzędu celnego o tym fakcie (tak jak pośredniczący podmiot węglowy) i uzyskać rejestrację. Nie musi jednak składać klasycznego zgłoszenia rejestracyjnego dla akcyzy.

W ustawie określono specjalnie dla suszu tytoniowego przedmiotowy zakres czynności podlegających opodatkowaniu. I tak w przypadku tego towaru przedmiotem opodatkowania akcyzą będzie:

nabycie wewnątrzwspólnotowe suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy,
sprzedaż suszu tytoniowego innemu podmiotowi niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy,
import suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy,
zużycie suszu tytoniowego przez pośredniczący podmiot tytoniowy,
zużycie suszu tytoniowego przez podmiot prowadzący skład podatkowy do innych celów niż produkcja wyrobów tytoniowych,
nabycie lub posiadanie suszu tytoniowego przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy, pośredniczący podmiot tytoniowy lub rolnika, który wyprodukował susz tytoniowy, jeżeli nie została od niego zapłacona akcyza w należnej wysokości i nie można ustalić podmiotu, który dokonał jego sprzedaży.

Z powyższego wynika jednocześnie, że transakcje w zakresie suszu tytoniowego wykonywane przez skład podatkowy czy pośredniczący podmiot tytoniowy, będą podlegały akcyzie, jeżeli produkt ten trafi do nabywcy innego niż kolejny skład podatkowy czy pośredniczący podmiot tytoniowy. Jednocześnie sprzedawca będzie miał obowiązek uzyskać od nabywcy stosowne dokumenty potwierdzające jego status (składu podatkowego lub pośredniczącego podmiotu tytoniowego), a w przypadku braku udostępnienia takich dokumentów przez nabywcę sprzedawca będzie miał prawo odmówić sprzedaży suszu tytoniowego bez doliczonego do jego ceny podatku akcyzowego.

Obowiązek podatkowy w przypadku suszu tytoniowego powstanie co do zasady z chwilą wykonania czynności podlegającej opodatkowaniu (art. 11a znowelizowanej ustawy).

Uwaga

Sprzedaż suszu tytoniowego bez obowiązkowego oznaczenia tego wyrobu znakami akcyzy będzie wiązała się z negatywnymi konsekwencjami dla sprzedawcy. W takim przypadku urząd celny cofnie zezwolenie na prowadzenie działalności jako pośredniczącego podmiotu tytoniowego i przez trzy lata nie będzie można się o takie pozwolenie starać.

Oczywiście sprzedaż suszu tytoniowego bez znaków akcyzy będzie mogła się odbywać pomiędzy pośredniczącymi podmiotami tytoniowymi albo pomiędzy podmiotem i składem podatkowym, czy też pomiędzy składami podatkowymi.

Termin składania deklaracji w przypadku obrotu suszem tytoniowym określony został na 25. dzień miesiąca następnego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy (art. 24a znowelizowanej ustawy).

Susz tytoniowy będzie objęty obowiązkiem oznaczania znakami akcyzy (banderolami). Obowiązek ten pojawi się w momencie wykonania czynności podlegającej akcyzie (czyli przed wprowadzeniem wyrobu do konsumpcji).

Stawka akcyzy na susz tytoniowy wynosić będzie 218,40 zł za kilogram, a w przypadku sprzedaży suszu bez znaków akcyzy 436,80 zł za kilogram.

Jednocześnie ustawa zabrania nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu lub sprzedaży suszu tytoniowego luzem bez opakowania przez inny podmiot niż podmiot prowadzący skład podatkowy lub pośredniczący podmiot tytoniowy.

Obrót suszem tytoniowym nie będzie podlegał procedurze zawieszenia poboru akcyzy.

» Ministerstwo Finansów zdecydowało się wprowadzić niższą stawkę akcyzy na produkty należące do kategorii cydrów (czyli swoistego "piwa" - napoju fermentowanego z jabłek) i perry (podobny produkt ale produkowany z gruszek). Są to napoje bardzo popularne w innych krajach UE, jednak ze względu na cenę wynikającą z wysokiej stawki akcyzy, całkowicie niepopularne w Polsce.

Cydr i perry o kodach CN 2206 00 31, 2206 00 51 oraz 2206 00 81, o rzeczywistej objętościowej mocy alkoholu nieprzekraczającej 5,0% objętości będą od 1 stycznia 2013 r. objęte stawką akcyzy w wysokości 97,00 zł od 1 hektolitra gotowego wyrobu. Jest to stawka porównywalna do akcyzy na piwo.

Dodatkowo produkty te (tak jak piwo) nie będą podlegały obowiązkowi oznaczania ich znakami akcyzy. Zdaniem Ministerstwa Finansów zmiany te spowodują otwarcie rynku dla wymienionych produktów w Polsce i tym samym przyczynią się do istotnego zwiększenia wpływów budżetowych z podatku akcyzowego w związku z ich sprzedażą.

» Od 1 stycznia 2013 r. podwyższona będzie o około 5% akcyza na papierosy, co przełoży się na wzrost cen o ok. 68 gr za paczkę.

Wszystkie powyżej opisane zmiany mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2013 r. za wyjątkiem przepisów umożliwiających zgłaszanie się do urzędów celnych podmiotów zamierzających prowadzić działalność jako pośredniczące podmioty tytoniowe, które wejdą w życie z dniem ogłoszenia przepisów. Tym samym przed dniem 1 stycznia 2013 r. podmioty te powinny dokonać pisemnego zgłoszenia do urzędu celnego i zarejestrować się jako pośredniczące podmioty tytoniowe.