Gazeta Podatkowa nr 69 (693) z dnia 30.08.2010

Sprzedaż samochodów sprowadzanych z UE

Prowadzę działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży używanych samochodów sprowadzanych z krajów Unii Europejskiej. Ich wartość wpisuję w kolumnie 10 księgi podatkowej. Natomiast podatek akcyzowy, koszty związane z opłatą recyklingową, tłumaczeniem dokumentów oraz przeglądami technicznymi wpisuję w kolumnie 13 księgi.

1) Czy postępuję prawidłowo?

W działalności prowadzonej przez podatnika samochody osobowe stanowią towary handlowe. Zakup towarów handlowych ujmuje się w kolumnie 10 księgi podatkowej "Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu". Jak sama nazwa tej kolumny wskazuje - należy je wpisać w cenie zakupu, tj. cenie, jaką nabywca płaci za zakupiony składnik majątku, pomniejszonej o podatek VAT podlegający odliczeniu, a przy imporcie powiększonej o należne cło, podatek akcyzowy oraz opłaty celne dodatkowe, obniżonej o rabaty, opusty i inne podobne obniżenia. Tak definiuje cenę zakupu § 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2003 r. nr 152, poz. 1475 ze zm.).

Wyłącznie dla potrzeb rozliczenia VAT import towarów w ramach UE został zastąpiony pojęciem wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, a pojęcie importu zostało zarezerwowane dla transakcji z podmiotami z krajów nienależących do Unii. Pojęcia te funkcjonują tylko na gruncie ustawy o VAT. Nie zostały one przyjęte w ustawie o pdof. Dla celów tego podatku należy uznać, że podatek akcyzowy należny od nabycia samochodów spoza terytorium Polski jest elementem ceny zakupu, zarówno w przypadku nabyć wewnątrzwspólnotowych, jak i w przypadku importu z kraju spoza Unii Europejskiej. Podobne wyjaśnienia zawiera interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 maja 2010 r., nr IPPB1/415-255/10-2/AM, wydana w analogicznej sprawie. Czytamy tam także:

"W przypadku, gdy zgłoszenie do opodatkowania podatkiem akcyzowym następuje po dacie sprowadzenia samochodu do kraju, a więc po dacie zaewidencjonowania jego zakupu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, w dacie zgłoszenia należy w księdze zaewidencjonować wartość zadeklarowanego podatku akcyzowego w kolumnie 10 "zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu" wraz ze stosowną informacją w uwagach, której pozycji zakupu dotyczy tak dokonany wpis".

Oznacza to, że w kolumnie 10 podatnik powinien wpisywać wartość zakupionych w UE samochodów przeznaczonych na sprzedaż po przeliczeniu na złote polskie oraz wartość akcyzy. Zatem w zakresie ewidencji podatku akcyzowego dotychczasowe postępowanie podatnika nie jest prawidłowe.

Natomiast co do pozostałych wydatków ponoszonych w związku z prowadzoną działalnością, tj. związanych z opłatą recyklingową, tłumaczeniem dokumentów oraz przeglądami technicznymi, mogą one być ujmowane w kolumnie 11 "Koszty uboczne zakupu" lub 13 "Pozostałe wydatki". W zależności od tego, czy są bezpośrednio związane z zakupem (wówczas trzeba je wpisać w kolumnie 11), czy służą przystosowaniu towaru do sprzedaży (wtedy księguje się je w kolumnie 13). W przywołanej wyżej interpretacji czytamy:

"(…) pozostałe wydatki związane z zakupem samochodów tj. koszty związane z opłatą recyklingową, tłumaczeniem dokumentów oraz przeglądami technicznymi winny zostać ujęte w kolumnie 13 księgi".

Jednak, moim zdaniem, opłata recyklingowa, jak też koszty tłumaczeń, w sytuacji gdy da się je bezpośrednio przyporządkować do zakupu danego samochodu (towaru handlowego), mogą być uznane jako koszty uboczne zakupu. W takim przypadku księguje się je w kolumnie 11 księgi podatkowej.

2) Pod jaką datą wpisać zakup towarów (samochodów osobowych) do księgi podatkowej?

Zakup towarów handlowych musi być wpisany do księgi, z zastrzeżeniem § 30, niezwłocznie po ich otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży. Stanowi tak § 17 ust. 1 rozporządzenia. Na łamach naszych czasopism konsekwentnie prezentujemy stanowisko, że w przypadku zakupu towarów handlowych nie ma znaczenia, jaką podatnik przyjął metodę ewidencji kosztów w księdze podatkowej. Moment wpisania do księgi takiego zakupu określono w sposób szczególny - ewidencjonuje się go pod datą otrzymania tych towarów. Zgodnie z § 16 ust. 1 rozporządzenia, datę tę należy zamieścić na dowodzie zakupu, wraz z podpisem osoby, która je przyjęła. Następnie datę tę należy wpisać w kolumnie 2 "Data zdarzenia gospodarczego". Jak bowiem wynika z objaśnień do tej kolumny, zawartych w załączniku nr 1 do rozporządzenia, w kolumnie 2 należy wpisywać dzień miesiąca wynikający z dokumentu stanowiącego podstawę dokonywania wpisu (datę poniesienia wydatku, otrzymania towaru lub uzyskania przychodu albo datę zestawienia sprzedaży). W zależności od tego, czego dotyczy wpis do księgi, należy odpowiednio określić datę wpisywaną w kolumnie 2 - w przypadku zakupu towarów jest to data otrzymania towarów.

Inne stanowisko w kwestii ujmowania zakupu towarów w księdze podatkowej zajmują od 2007 r. organy podatkowe. Wraz z wprowadzeniem do ustawy o pdof definicji dnia poniesienia kosztu, przywołuje się tę definicję dowodząc, że dotyczy ona każdego podatnika prowadzącego księgę podatkową i w związku z tym zakup materiałów podstawowych i towarów handlowych należy wpisywać do księgi podatkowej pod datą faktury lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu (art. 22 ust. 6b ustawy o pdof). Przywoływaliśmy wielokrotnie argumenty przemawiające za brakiem uzasadnienia dla takiego stanowiska. Warto wskazać, że we wcześniej wskazanej interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 maja 2010 r. moment ujęcia w księdze zakupu towarów określono następująco:

"(…) momentu ujęcia w księdze wydatku związanego z zakupem materiałów podstawowych i towarów handlowych nie wyznacza ani data otrzymania faktury, ani data zapłaty za towar - zakup towarów musi być zaewidencjonowany w księdze przychodów i rozchodów niezwłocznie po ich otrzymaniu przez podatnika, a w drodze wyjątku może nastąpić później, ale nie później niż przed wystąpieniem takich zdarzeń, jak przekazanie do magazynu, przerobu lub sprzedaży. (…) momentem decydującym o jego zaewidencjonowaniu jest data otrzymania towaru, nie później jednak niż data przekazania do magazynu bądź sprzedaży - w przypadku sprowadzania samochodu z zagranicy będzie to data sprowadzenia do kraju."