Poradnik VAT nr 10 (394) z dnia 20.05.2015

Przemieszczanie importowanych wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy

Zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym, przedmiotem opodatkowania akcyzą jest import wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem importu wyrobów akcyzowych wysłanych następnie z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego niebędącego importerem tych wyrobów.

Wyłączenie określone w tym przepisie pozwala więc na przesunięcie terminu powstania obowiązku podatkowego importowanych wyrobów akcyzowych (które wysyłane są z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego) - na dzień zakończenia procedury zawieszenia poboru akcyzy. Stosownie bowiem do art. 45 ust. 1 ustawy, w przypadku zastosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy, zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zakończenia tej procedury.

Treść ujednoliconych przepisów prawnych dostępna jest w serwisie  www.przepisy.gofin.pl

Podmiot wysyłający to podmiot prowadzący skład podatkowy lub zarejestrowany wysyłający, którzy wysyłają wyroby akcyzowe z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy (art. 2 ust. 1 pkt 31 ustawy).

Z kolei import w świetle ustawowej definicji zawartej w art. 2 ust. 1 pkt 7, to przywóz:

a) samochodów osobowych z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju,

b) wyrobów akcyzowych z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju:

• jeżeli wyroby te z chwilą ich wprowadzenia na terytorium kraju nie zostają objęte zawieszającą procedurą celną,
   
• jeżeli wyroby te zostały zwolnione z zawieszającej procedury celnej lub procedura ta została zakończona i powstał dług celny.

W myśl art. 2 ust. 1 pkt 25 ustawy, miejsce importu - to miejsce inne niż skład podatkowy, w którym znajdują się importowane wyroby akcyzowe w momencie dopuszczenia do obrotu w rozumieniu przepisów prawa celnego. Zatem, w świetle tej regulacji określenie miejsca importu następuje poprzez odniesienie się do przepisów prawa celnego, określających miejsca, w jakich mogą znajdować się wyroby importowane, w momencie dopuszczenia ich do obrotu.

W przypadku importu, w myśl art. 27 ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany, z zastrzeżeniem ust. 3, do obliczenia i wykazania kwoty akcyzy, z uwzględnieniem obowiązujących stawek akcyzy:

1) w zgłoszeniu celnym,

2) w przypadku stosowania procedur uproszczonych, o których mowa w art. 76 ust. 1 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny, w:

a) zgłoszeniu niekompletnym lub

b) zgłoszeniu uproszczonym, lub

c) wpisie do ewidencji

- oraz w zgłoszeniu uzupełniającym, w rozumieniu przepisów prawa celnego.

W sytuacji objęcia importowanych wyrobów akcyzowych procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub w przypadku importu wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, podatnik jest obowiązany zamieścić w dokumentach, o których mowa w art. 27 ust. 1, informację o kwocie akcyzy, która byłaby należna, gdyby wyroby akcyzowe nie zostały objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub zwolnieniem od akcyzy (art. 27 ust. 3 ustawy).

Z powyższych regulacji wynika, że przemieszczenia importowanych wyrobów akcyzowych z miejsca importu m.in. do składu podatkowego może dokonywać podmiot posiadający zezwolenie na wysyłanie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany wysyłający. Dzięki uzyskanemu zezwoleniu może on dokonywać przemieszczeń towarów importowanych, także niestanowiących jego własności, które zostały zaimportowane i dopuszczone do obrotu na terytorium Unii Europejskiej na podstawie zgłoszenia celnego dokonanego przez inny podmiot (importera).

1. Warunki uzyskania statusu zarejestrowanego wysyłającego

W myśl art. 2 ust. 1 pkt 14a ustawy, zarejestrowany wysyłający to podmiot, któremu wydano zezwolenie na wysyłanie importowanych wyrobów akcyzowych z miejsca importu z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Zezwolenie to jest wydawane zgodnie z art. 62a ustawy, przez właściwego naczelnika urzędu celnego na pisemny wniosek podmiotu.

Podmiot zamierzający zostać zarejestrowanym wysyłającym powinien spełniać warunki określone w art. 48 ust. 1 pkt 2-6 ustawy, a mianowicie:

• powinien być podatnikiem podatku od towarów i usług;
   
• powinien być podmiotem, którego działalnością kierują osoby nieskazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu, przeciwko obrotowi gospodarczemu, przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub przestępstwo skarbowe;
   
• nie może posiadać zaległości z tytułu cła i podatków stanowiących dochód budżetu państwa, składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz nie może być wobec niego prowadzone postępowanie egzekucyjne, likwidacyjne lub upadłościowe, z wyjątkiem postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu;
   
• złoży zabezpieczenie akcyzowe (zarejestrowanemu wysyłającemu nie przysługuje możliwość uzyskania zwolnienia ze złożenia tego zabezpieczenia);
   
• nie może być mu cofnięte, ze względu na naruszenie przepisów prawa, żadne z udzielonych zezwoleń, o których mowa w art. 84 ust. 1 ustawy, jak również koncesja lub zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej; nie może być mu również wydana decyzja o zakazie wykonywania przez niego działalności regulowanej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584) w zakresie wyrobów akcyzowych.

Należy zauważyć, że importer nie musi posiadać zezwolenia na prowadzenie działalności jako zarejestrowany wysyłający aby móc przemieszczać zaimportowane wyroby akcyzowe w procedurze zawieszenia poboru akcyzy. Natomiast może on skorzystać z pomocy podmiotu, który posiada status zarejestrowanego wysyłającego, który przetransportuje zaimportowane wyroby w odpowiednie miejsce.

W myśl art. 62c ust. 2 ustawy zarejestrowany wysyłający jest obowiązany:

1) po dopuszczeniu do obrotu wyrobów akcyzowych wysłać wyroby akcyzowe z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy;

2) prowadzić ewidencję wyrobów akcyzowych wysyłanych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy.

Uwaga

Przemieszczenia importowanych wyrobów akcyzowych z miejsca importu m.in. do składu podatkowego może dokonywać podmiot posiadający zezwolenie na wysyłanie wyrobów akcyzowych jako zarejestrowany wysyłający. Dzięki uzyskanemu zezwoleniu może on dokonywać przemieszczeń towarów importowanych, także niestanowiących jego własności, które zostały zaimportowane i dopuszczone do obrotu na terytorium Unii Europejskiej na podstawie zgłoszenia celnego dokonanego przez inny podmiot (importera).

2. Stosowanie procedury zawieszenia poboru akcyzy

Na podstawie art. 40 ust. 1 pkt 2 ustawy, procedura zawieszenia poboru akcyzy ma zastosowanie jeżeli wyroby akcyzowe importowane i dopuszczone do obrotu są przemieszczane przez zarejestrowanego wysyłającego z miejsca importu na terytorium kraju do:

1) składu podatkowego na terytorium kraju,

2) urzędu celnego na terytorium kraju, który nadzoruje faktyczne wyprowadzenie tych wyrobów poza terytorium Unii Europejskiej,

3) podmiotów objętych zwolnieniem od akcyzy wynikającym z art. 31 ust. 1 ustawy.

Po dokonaniu importu wyrobów akcyzowych wysłanie ich za pośrednictwem zarejestrowanego wysyłającego do jednego z ww. miejsc (np. do składu podatkowego) umożliwia objęcie towarów procedurą zawieszenia poboru akcyzy.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy, jeżeli procedura zawieszenia poboru akcyzy jest związana z przemieszczaniem wyrobów akcyzowych, warunkiem jej zastosowania jest:

1) użycie e-AD albo dokumentu zastępującego e-AD;

2) złożenie we właściwym urzędzie celnym zabezpieczenia akcyzowego.

Dokument e-AD, jest to elektroniczny administracyjny dokument, na podstawie którego przemieszcza się wyroby akcyzowe z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, natomiast dokument zastępujący e-AD, to dokument, na podstawie którego przemieszcza się wyroby akcyzowe z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, gdy System jest niedostępny, zawierający takie same dane jak e-AD.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 26 przez System należy rozumieć krajowy system teleinformatyczny służący do obsługi przemieszczania wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy, w szczególności do przesyłania e-AD, raportu odbioru i raportu wywozu, unieważnienia e-AD, zmiany miejsca przeznaczenia oraz zawiadomienia o zmianie miejsca przeznaczenia, o których mowa w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 684/2009 z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie wykonania dyrektywy Rady 2008/118/WE w odniesieniu do skomputeryzowanych procedur przemieszczania wyrobów akcyzowych w procedurze zawieszenia poboru akcyzy (Dz. Urz. UE L 197/24 ze zm.).

Przy przemieszczaniu wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy nie powstaje zobowiązanie podatkowe i wygasa powstały w wyniku dokonania określonej czynności podlegającej opodatkowaniu obowiązek podatkowy ciążący na podatniku, z chwilą otrzymania przez niego:

1) raportu odbioru albo dokumentu zastępującego raport odbioru lub

2) raportu wywozu albo dokumentu zastępującego raport wywozu

- w części objętej potwierdzeniem (art. 41 ust. 5 ustawy).

W myśl art. 41a ust. 1 pkt 2 ustawy, przemieszczanie wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy rozpoczyna się z chwilą dopuszczenia wyrobów akcyzowych do obrotu w przypadkach, o których mowa w art. 40 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 10 i 11, pod warunkiem że dane dotyczące wyrobów akcyzowych zawarte w zgłoszeniu celnym zgadzają się z danymi zawartymi w dokumencie e-AD, sprawdzonym pod względem kompletności i prawidłowości danych i któremu został nadany numer referencyjny. Przemieszczanie wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy kończy się z chwilą odbioru wyrobów akcyzowych przez podmiot odbierający w przypadkach, o których mowa w art. 40 ust. 1 pkt 1 lit. b) i pkt 2 lit. a) i c) oraz ust. 2 pkt 1, 2, 6-9, pkt 10 lit. a-c) i pkt 11 lit. a-c) (art. 41a ust. 2 pkt 1 ustawy).

Zgodnie z przepisami art. 41a ust. 3-6 ustawy, przemieszczanie wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy może być rozpoczęte po:

1) przesłaniu przez podmiot wysyłający do Systemu projektu e-AD i uzyskaniu z Systemu e-AD, z nadanym numerem referencyjnym, sprawdzonego pod względem kompletności i prawidłowości danych zawartych w tym dokumencie, albo

2) sporządzeniu przez podmiot wysyłający dokumentu zastępującego e-AD oraz przekazaniu kopii tego dokumentu właściwemu naczelnikowi urzędu celnego.

W przypadku, o którym mowa w art. 41a ust. 1 pkt 2, zarejestrowany wysyłający przesyła do Systemu projekt e-AD przed dopuszczeniem do obrotu wyrobów akcyzowych, których e-AD dotyczy.

Przemieszczanie wyrobów akcyzowych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy odbywa się z załączonym:

1) wydrukiem e-AD z nadanym numerem referencyjnym albo z załączonym innym dokumentem handlowym, w którym umieszczono numer referencyjny nadany w Systemie e-AD związanemu z przemieszczaniem danych wyrobów akcyzowych, albo

2) dokumentem zastępującym e-AD.

Z chwilą zweryfikowania projektu e-AD, przed przesłaniem e-AD zgodnie z art. 41b ust. 1, następuje automatyczne odnotowanie obciążenia zabezpieczenia generalnego kwotą akcyzy wynikającą z ilości i rodzaju przemieszczanych wyrobów akcyzowych albo następuje automatyczne odnotowanie objęcia wyrobów akcyzowych zabezpieczeniem ryczałtowym.

Jak wynika z przedstawionych powyżej przepisów, z chwilą otrzymania przez zarejestrowanego wysyłającego raportu odbioru albo dokumentu zastępującego raport odbioru - w części objętej potwierdzeniem nie powstanie zobowiązanie podatkowe i wygaśnie obowiązek podatkowy ciążący na nim z tytułu wysłania z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy importowanych wyrobów akcyzowych z miejsca importu (art. 41 ust. 5 ustawy).

Należy zwrócić uwagę, iż w przypadku zastosowania procedury zawieszenia poboru akcyzy, zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zakończenia tej procedury (art. 45 ust. 1 ustawy). Do obliczenia wysokości zobowiązania podatkowego stosuje się stawkę akcyzy obowiązującą w dniu zakończenia procedury zawieszenia poboru akcyzy - art. 45 ust. 2 ustawy.

3. Zasady prowadzenia ewidencji wysyłanych wyrobów akcyzowych

Drugim z obowiązków określonych dla zarejestrowanego wysyłającego w art. 62c ust. 2 pkt 2 ustawy jest obowiązek prowadzenia ewidencji wyrobów akcyzowych wysyłanych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy.

Ewidencja, o której mowa, może być prowadzona w postaci papierowej lub elektronicznej. Powinna ona zawierać w szczególności informacje dotyczące wyrobów akcyzowych wysyłanych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy oraz podmiotu, do którego są wysyłane wyroby akcyzowe (art. 62c ust. 4 ustawy).

Na podstawie delegacji ustawowej (art. 62c ust. 6 ustawy) zostało wydane rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 23 sierpnia 2010 r. w sprawie niektórych ewidencji wyrobów akcyzowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 397), gdzie w § 6 określono, że ewidencja wyrobów akcyzowych wysyłanych z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy z miejsca importu przez zarejestrowanego wysyłającego zawiera:

1) nazwy wyrobów akcyzowych wraz z ich kodami Nomenklatury Scalonej (CN) oraz informacje o ich znakowaniu i barwieniu;

2) ilości wyrobów akcyzowych w jednostkach miary właściwych dla ustalenia podstawy opodatkowania;

3) dane identyfikacyjne importera;

4) datę i numer zgłoszenia celnego, na podstawie którego wyroby akcyzowe zostały dopuszczone do obrotu;

5) dane identyfikacyjne miejsca importu;

6) datę wyprowadzenia wyrobów akcyzowych z miejsca importu;

7) dane identyfikacyjne podmiotu, do którego wyroby akcyzowe zostały wysłane z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy;

8) numer referencyjny e-AD, a jeżeli System jest niedostępny - lokalny numer referencyjny umieszczony w dokumencie zastępującym e-AD, albo numer identyfikacyjny dokumentu handlowego, w przypadku wyrobów akcyzowych innych niż określone w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, przemieszczanych przez terytorium kraju w ramach dostawy wewnątrzwspólnotowej;

9) kwotę podatku akcyzowego, której pobór został zawieszony;

10) datę złożenia deklaracji podatkowej.

Należy również dodać, że ewidencja powinna być przechowywana do celów kontroli przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została sporządzona (art. 62c ust. 5 ustawy).