Gazeta Podatkowa nr 42 (1083) z dnia 26.05.2014

Opłata targowa wciąż obowiązuje

Dochodami gmin, oprócz podatku od nieruchomości czy podatku od środków transportowych, są również tzw. opłaty lokalne. W ich skład wchodzi m.in. opłata targowa. W związku ze zbliżającym się sezonem wakacyjnym opłaty te mogą mieć szczególne znaczenie dla przedsiębiorców dokonujących sprzedaży na wolnym powietrzu.

Dla kogo opłata targowa?

Do ponoszenia opłaty targowej zobowiązane są osoby fizyczne, prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, dokonujące sprzedaży na targowiskach. Obecnie, po zmianach wprowadzonych w 2011 r. (wymuszonych orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego, który zakwestionował wcześniejsze przepisy), targowiskami są wszelkie miejsca, w których jest prowadzona sprzedaż. Oznacza to, że opłatę targową pobiera się niezależnie od tego, czy sprzedaż odbywa się na targowisku miejskim prowadzonym przez gminę, inną jednostkę zarządzającą targowiskiem, czy też na targowisku prowadzonym na terenie prywatnym. Co więcej, taka opłata obciąża dokonującego sprzedaży również wtedy, gdy handluje w miejscach, które nie są przystosowane do prowadzenia handlu, a nawet gdy sprzedaje w miejscach, w których obowiązuje zakaz handlu, np. na chodniku.

Trzeba również mieć na uwadze, iż opłatę targową pobiera się niezależnie od należności przewidzianych w odrębnych przepisach za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi świadczone przez prowadzącego targowisko (np. czynsz dzierżawny, opłaty za wjazd na targowisko lub za zajęcie straganu itp.).

Tak więc zasadnicze znaczenie przy ustalaniu czy danego sprzedawcę obciąża opłata targowa ma sam fakt dokonywania sprzedaży, a nie miejsce, w którym się odbywa. Przy czym należy zwrócić uwagę na art. 15 ust. 2b ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, który stanowi, że opłacie targowej nie podlega sprzedaż dokonywana w budynkach lub w ich częściach. Stanowi on, że dokonywanie sprzedaży w budynkach (ich częściach) jest wyłączone z ustawowego obowiązku opłacania opłaty targowej. Zatem omawiana opłata obciąża tych sprzedawców, którzy sprzedają "pod chmurką", namiotami, zadaszeniami itp. Aby sprzedaż nie podlegała takiej opłacie, musi odbywać się w budynkach lub ich częściach.

Działalność usługowa

Jak już wspomniano, opłata targowa pobierana jest od sprzedaży. Ustawa nie zawiera definicji sprzedaży. Dlatego też trzeba posiłkować się obowiązującym w tej materii orzecznictwem. Z jego analizy wynika, że opłaty targowej nie można pobierać od każdej działalności gospodarczej prowadzonej na targowisku. Jedynie zawieranie umów sprzedaży w rozumieniu art. 535 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) i czynności zmierzające do ich zawarcia nakładają na podmioty wykonujące te czynności obowiązek uiszczenia opłaty. Tym samym nie podlegają opłacie targowej podmioty, które na targowisku nie dokonują sprzedaży, a świadczą wyłącznie usługi.

Najbardziej dyskusyjna jest kwestia pobierania opłaty targowej od podmiotów świadczących na targowiskach usługi gastronomiczne. Uznaje się, że usługa gastronomiczna jest pojęciem zakresowo szerszym od sprzedaży i składa się z wielu czynności, w skład których wchodzi także sprzedaż i omawianej opłacie nie podlega. Jednakże z reguły, oprócz świadczenia usług typowo gastronomicznych w takich punktach ma również miejsce sprzedaż produktów gotowych, napoi butelkowanych, słodyczy itp. Taką działalność bezwzględnie należy zaliczyć do działalności handlowej i jako taka będzie podlegać opłacie targowej.

Zwolnienie dla płacących podatek od nieruchomości

Jedyne zwolnienie w zakresie obowiązku regulowania opłaty targowej dotyczy osób bądź innych podmiotów, które są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z przedmiotami opodatkowania położonymi na targowiskach. Przykładowo, jeżeli podmiot opłaca podatek od nieruchomości za grunt znajdujący się na terenie targowiska, na którym prowadzi sprzedaż, to spełnia przewidziany w tym przepisie warunek bycia podatnikiem podatku od nieruchomości w związku z przedmiotem opodatkowania położonym na targowisku.

Warto zwrócić uwagę, że nie mogą korzystać ze zwolnienia z opłaty targowej podmioty, które są podatnikami podatku od nieruchomości w związku z nieruchomościami lub obiektami budowlanymi położonymi na targowisku, gdy sprzedaży dokonują np. czasowo w innym miejscu. W takim jednak przypadku obowiązek uiszczenia opłaty targowej obejmie tylko powierzchnię targowiska poza miejscem stałej sprzedaży, od którego uiszczają podatek od nieruchomości.

Różnorodność stawek

Stawki opłaty targowej ustalają właściwe rady gmin. Przy czym ograniczone są wysokością maksymalnych stawek ogłaszanych corocznie w obwieszczeniu Ministra Finansów. Co ciekawe, możliwa jest sytuacja, w której na terenie jednej gminy ustalone zostaną różne stawki omawianej opłaty dla różnych targowisk. Obowiązujące przepisy nie wprowadzają zakazu różnicowania stawek w obrębie jednej gminy. Gminy mają swobodę ustalania obciążeń i mogą realizować własną, lokalną politykę, a wysokość stawek może być uzależniona np. od lokalizacji targowiska - wyższe opłaty w centrum danej miejscowości, mniejsze na jej obrzeżach. Gminy różnicują stawki także ze względu na sposób dokonywania sprzedaży, np. ze straganu, z samochodu ciężarowego, a także od rodzaju sprzedawanych produktów, np. płodów rolnych, kwiatów, produktów spożywczych. Stawki wynoszą od kilku złotych dziennie, aż do kwoty maksymalnej, tj. 764,62 zł (z reguły w przypadku sprzedaży poza miejscami do tego wyznaczonymi).

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 12.01.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2010 r. nr 95, poz. 613 ze zm.)