Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 2 (901) z dnia 10.01.2016

Moment zaliczenia do kosztów podatkowych nieściągalnej wierzytelności - interpretacja organu podatkowego

(interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 16 listopada 2015 r., nr IBPB-1-3/4510-368/15/SK)

Spółka posiadała przeterminowane należności, uprzednio zarachowane do przychodów należnych. Zdarzało się, że dział księgowy spółki otrzymywał informację o nieściągalności z opóźnieniem i dokonywał stosownego zapisu księgowego - w postaci spisania należności - w roku obrotowym późniejszym, niż zaistnienie okoliczności dokumentujących nieściągalność należności.

W związku z powyższym spółka zapytała organ podatkowy, czy słusznie uważa, że wartość ww. wierzytelności może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w dacie łącznego spełnienia dwóch warunków, tj.: w księgach rachunkowych musi być dokonany zapis dotyczący spisania należności oraz nieściągalność wierzytelności powinna być odpowiednio udokumentowana. Jej zdaniem, gdy warunki te zostaną spełnione w różnych latach podatkowych, zaliczenie należności do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe w roku podatkowym, w którym spełniony zostanie drugi z ww. warunków.

Dyrektor Izby Skarbowej uznał stanowisko spółki za prawidłowe.

Organ podatkowy przywołał treść art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ustawy o PDOP. Na podstawie tego przepisu, do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wierzytelności, które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została właściwie udokumentowana (tj. w sposób określony w art. 16 ust. 2 ww. ustawy).

Organ podatkowy wskazał, że ustawa o PDOP nie precyzuje momentu, w którym nieściągalne wierzytelności zalicza się do kosztów uzyskania przychodów. Niemniej jednak należy stosować w takim przypadku generalną zasadę "przypisywania" kosztów do określonego roku podatkowego.

Według organu podatkowego, należności nieściągalne zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów w dacie łącznego spełnienia dwóch warunków, o których mowa w ww. art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ustawy o PDOP.

W sytuacji, gdy warunki te zostaną spełnione w różnych latach podatkowych, zaliczenie wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe w roku podatkowym, w którym spełniony zostanie drugi z warunków.

Organ podatkowy zwrócił również uwagę, że kosztem uzyskania przychodów nie mogą być wierzytelności odpisane jako przedawnione (w myśl art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o PDOP).

Podsumowując, organ podatkowy uznał:

"(...) Spółka będzie miała prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności, które zostały odpisane jako nieściągalne, które nie są przedawnione, a uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne oraz których nieściągalność została udokumentowana zgodnie z przepisami ustawy pdop. Potraktowanie nieściągalnych wierzytelności jako kosztów podatkowych powinno nastąpić w tym roku podatkowym, w którym wypełnione są wszystkie przesłanki, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) updop, tj. nastąpiło podjęcie decyzji o spisaniu wierzytelności zarachowanej wcześniej jako przychód podatkowy oraz została udokumentowana jej nieściągalność, zgodnie z art. 16 ust. 2 updop. Gdy warunki te zostaną spełnione w różnych latach podatkowych, zaliczenie wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów będzie możliwe w roku podatkowym, w którym spełniony zostanie drugi z warunków. (...)"

Od redakcji:

Wspomnijmy, że kosztem uzyskania przychodów może być wartość netto nieściągalnej należności (tj. bez kwoty VAT należnego zawartego w tej należności). Wynika to z tego, iż przychodem należnym była wartość netto tej należności (zawarty w niej VAT należny nie stanowił uprzednio przychodu podatkowego).

Z kolei dla celów bilansowych kosztem może być wartość brutto nieściągalnej należności. Odpisanie tej należności może zostać dokonane np. zapisem:

Gdyby należność nieściągalna była uprzednio objęta odpisem aktualizującym (zaksięgowanym np. Wn konto 76-1 "Pozostałe koszty operacyjne", Ma konto 28 "Odpisy aktualizujące wartość należności"), to spisanie należności objętej tym odpisem mogłoby zostać zaksięgowane np.: