Gazeta Podatkowa nr 67 (1212) z dnia 20.08.2015
Darowizna udziałów spółki z o.o. dla brata a zwolnienie od podatku od spadków i darowizn
Otrzymałem na podstawie umowy darowizny udziały spółki z o.o. Udziały przekazał mi brat za zgodą swojej żony. Zgoda ta została wyrażona w umowie darowizny. Czy w tej sytuacji mogę skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn?
Udziały mogą być przedmiotem umowy darowizny. Dla skuteczności takiej umowy konieczne jest zachowanie wymogów wynikających z przepisów Kodeksu spółek handlowych. W szczególności w razie potrzeby na przeprowadzenie transakcji uzyskać należy zgodę spółki (art. 182 K.s.h.). Konieczne jest też zachowanie co najmniej formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi (por. art. 180 K.s.h. z uwzględnieniem art. 890 Kodeksu cywilnego, Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.).
W praktyce nierzadko zdarza się, że udziały nabywa osoba pozostająca w związku małżeńskim, w którym obowiązuje ustawowa wspólność majątkowa, a środki na nabycie udziałów pochodzą ze wspólnego majątku. Zapewne taka sytuacja dotyczyła brata Czytelnika. W takim przypadku przyjmuje się, że chociaż udziały wchodzą w skład majątku wspólnego, to wspólnikiem spółki z o.o. staje się tylko małżonek będący stroną czynności prowadzącej do nabycia udziałów (por. wyrok SN z dnia 3 grudnia 2009 r., sygn. akt II CSK 273/09). Udziałowiec sam wykonuje uprawnienia w spółce, jednak gdy chce darować udziały objęte wspólnym majątkiem małżonków, wymagana jest zgoda drugiego współmałżonka (art. 37 § 1 pkt 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Dz. U. z 2015 r. poz. 583 ze zm.).
Nabycie udziałów spółki z o.o. (tj. praw majątkowych) na podstawie umowy darowizny podlega regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86 ze zm.; dalej jako ustawa). Obdarowany jest podatnikiem tego podatku. Jednak w myśl art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli dopełnią formalności określonych w tym przepisie. W przypadku otrzymania w darowiźnie udziałów konieczne jest zgłoszenie tego naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie określonym w art. 4a ustawy, z wyjątkiem sytuacji wymienionych w art. 4a ust. 4 ustawy. W razie niespełnienia wskazanego warunku nabycie własności udziałów podlegać będzie opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.
Do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych, potrzebna jest zgoda drugiego małżonka.
NSA w wyroku z dnia 17 października 2013 r., sygn. akt II FSK 2915/11, uznał, że gdy osoba fizyczna na podstawie umowy darowizny otrzymuje od brata udziały w spółce z o.o., to może skorzystać w całości ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Zgoda współmałżonka darczyńcy, o której mowa w art. 37 § 1 pkt 4 K.r.o., nie wpływa na zasadność zastosowania tego zwolnienia (w całości). W takiej sytuacji bowiem współmałżonek darczyńcy nie jest stroną darowizny.
Sprawa trafiła do NSA, gdyż organy podatkowe uznały, że darczyńcami byli obydwoje małżonkowie, a w konsekwencji w ich ocenie zwolnienie z art. 4a ustawy przysługiwało obdarowanemu tylko w połowie. NSA przyjął jednak, że małżonka wyrażająca zgodę na tę czynność prawną nie stała się automatycznie jej stroną. Mimo że darowizna dotyczyła majątku wspólnego, to jednak została dokonana przez jednego z małżonków w imieniu własnym, a jedynie za zgodą drugiego małżonka. Wówczas stroną czynności jest wyłącznie udziałowiec (małżonek uczestniczący w tej czynności).
Zdaniem NSA tylko udziałowiec, któremu przysługują zarówno prawa korporacyjne, jak i prawa majątkowe - nawet jeżeli te ostatnie stanowią składnik wspólnoty majątkowej małżonków - może być stroną czynności prawnej darowizny.
www.PoradyPodatkowe.pl - Podatek od spadków i darowizn:
| Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
| www.Prawnik-Rodzinny.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
z obszernym komentarzem »
Firma »
Aplikacja mobilna dla Księgowych »
Księgowego,Kadrowego,VAT »
Serwisy internetowe »
Pobierz darmową aplikację »
Posłuchaj »
Terminarz
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
| ||||||||||||
|
||||||||||||