Gazeta Podatkowa nr 17 (641) z dnia 1.03.2010
W jaki sposób prawidłowo ustanowić spadkobiercę?
Zamierzam spisać testament. Chciałbym ustanowić w nim trzech spadkobierców, którzy otrzymają spadek po mojej śmierci. Czy dopuszczalne jest przyznanie jednemu z nich połowy spadku, a dwojgu pozostałym po 1/4? Co się dzieje w przypadku, gdy wskazana osoba nie chce być spadkobiercą?
Spadkodawca może w testamencie powołać jedną bądź kilka osób, do całości bądź części spadku. Przepisy przewidują jednak kilka ważnych ograniczeń, o których warto pamiętać podczas spisywania testamentu. Przede wszystkim nie można wyznaczyć spadkobiercy pod warunkiem albo z określonym terminem (np. "na mojego spadkobiercę powołuję córkę, jeśli ukończy ona studia medyczne"). Takie zastrzeżenia, jeśli znajdą się w testamencie, uważane są za nieistniejące. W skrajnych przypadkach mogą nawet doprowadzić do nieważności powołania spadkobiercy. Wynika to z art. 962 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.). Można natomiast umieścić zapis, mocą którego powołuje się spadkobiercę testamentowego na wypadek, gdyby inna osoba powołana jako spadkobierca ustawowy lub testamentowy nie chciała lub nie mogła być spadkobiercą (tzw. podstawienie). Nie jest jednak możliwe ustanowienie spadkobiercy podstawionego z innych przyczyn, wykraczających poza zakres sformułowania "nie chce lub nie może być spadkobiercą". Dopuszcza się też konstrukcje polegające na tym, że spadkodawca ustanawia dwóch lub więcej spadkobierców podstawionych zamiast jednego powołanego w pierwszej kolejności. Przyjmuje się, że spadkodawca może dokonać podstawienia "wielostopniowego", czyli wskazać kolejną osobę, która dochodzi do dziedziczenia, gdyby pierwszy podstawiony spadkobierca także nie mógł lub nie chciał dziedziczyć.
Nie wolno jednak tworzyć takich zapisów, które zobowiązują spadkobiercę do zachowania spadku i przekazania go później innej osobie. Jest to tzw. podstawienie powiernicze. Takie postanowienie również nie wywołuje skutków - jego rezultatem jest tylko to, że ta inna osoba jest powołana do spadku na wypadek, gdy spadkobierca nie chciał lub nie mógł być spadkobiercą. Ale i w tym przypadku taki niefortunny zapis w testamencie może doprowadzić do nieważności powołania spadkobiercy, dlatego nie jest zalecane umieszczanie go w testamencie.
Spadkodawca powołuje spadkobierców w określonej części do spadku. Nie przekazuje ściśle określonych przedmiotów należących do jego majątku (masy spadkowej). Oczywiście z testamentu może wynikać wola spadkodawcy co do późniejszego działu spadku (polegającego na tym, że np. syn ma otrzymać ziemię i ruchomości, a córka dom). Samo jednak powołanie do spadku to jedynie wskazanie, w jakim udziale spadkobierca staje się współwłaścicielem masy spadkowej. Jeśli spadkodawca chce dać określonej osobie tylko jakąś rzecz, nie musi ustanawiać go spadkobiercą - może skorzystać z instytucji zapisu. Zapisem nie powinno się jednak przekazywać takiej ilości przedmiotów, które swoją wartością wyczerpią prawie cały spadek. Wówczas, w razie wątpliwości, tych zapisobierców będzie uważać się za spadkobierców.
www.PoradyPodatkowe.pl - Podatek od spadków i darowizn:
Jeśli nie znalazłeś informacji, której szukasz, wejdź do serwisu | ||
www.Prawnik-Rodzinny.pl » |
Serwis Głównego Księgowego
Gazeta Podatkowa
Terminarz
GOFIN PODPOWIADA
Kompleksowe opracowania tematyczne
WSKAŹNIKI
Bieżące wskaźniki wraz z archiwum
KALKULATORY
Narzędzia księgowego i kadrowego
PRZEPISY PRAWNE
Ustawy, rozporządzenia - teksty ujednolicone
|