A A A

Poradnik VAT nr 20 (356) z dnia 20.10.2013

Jak mali podatnicy będą rozliczać VAT w 2014 r.?

1. Limity uprawniające do statusu małego podatnika w 2014 r.

Definicję małego podatnika zawiera art. 2 pkt 25 ustawy o VAT. Na podstawie tego przepisu, status małego podatnika przysługuje podmiotom, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro.

Przeliczenie kwoty euro dokonuje się według średniego kursu NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł.

Zgodnie z tabelą nr 190/A/NBP/2013 z dnia 1 października 2013 r. kurs euro wynosił 4,2230 zł, czyli równowartość 1.200.000 euro wynosi:

1.200.000 euro × 4,2230 zł = 5.067.600 zł.

Uwaga

Limit uprawniający do korzystania ze statusu małego podatnika w 2014 r. wynosić będzie po zaokrągleniu 5.068.000 zł, natomiast do końca 2013 r. limit ten wynosi 4.922.000 zł.

W przypadku natomiast podatników prowadzących przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzających funduszami inwestycyjnymi, będących agentami, zleceniobiorcami lub innymi osobami świadczącymi usługi o podobnym charakterze (z wyjątkiem komisu) - limit ten stanowi wartość nieprzekraczającą wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej 45.000 euro.

Wyliczenie limitu na rok 2014 przedstawia się następująco:

45.000 euro × 4,2230 zł = 190.035 zł.

Uwaga

Po zaokrągleniu do 1.000 zł, limit uprawniający do korzystania ze statusu małego podatnika w 2014 r. dla podatników świadczących usługi typu pośrednictwa, wynosić będzie 190.000 zł (do końca 2013 r. limit ten wynosi 185.000 zł).

» Przekroczenie limitów obrotów w 2013 r.

Nieznaczny wzrost kursu euro spowodował wzrost limitu obrotów uprawniających do korzystania ze statusu małego podatnika w 2014 r. o 146.000 zł. Można mieć wątpliwość, czy w tej sytuacji mały podatnik, który w 2013 r. przekroczy limit obrotów w kwocie 4.922.000 zł, nie przekraczając jednak limitu 5.068.000 zł - w roku 2014 będzie mógł korzystać ze statusu małego podatnika, czy też nie?

Przykład

Zbigniew K. prowadzi działalność produkcyjną i rozlicza się metodą kasową. W październiku 2013 r. przekroczył obrót w kwocie 4.922.000 zł. Czy w sytuacji gdy jego obrót do końca bieżącego roku nie przekroczy 5.068.000 zł będzie mógł nadal w 2014 r. korzystać ze statusu małego podatnika?

Co do zasady, podatnik o którym mowa w przykładzie, od stycznia 2014 r. powinien utracić status małego podatnika. Jednak, w miesiącu tym będzie obowiązywał już wyższy limit obrotów dla małych podatników i w tym nowym, wyższym limicie podatnik się zmieścił. Biorąc pod uwagę obowiązujące w danym momencie przepisy w zakresie VAT, zdaniem redakcji podatnik w 2014 r. nadal będzie miał status małego podatnika w rozumieniu ustawy o VAT.

2. Obowiązek podatkowy przy kasowej metodzie rozliczania VAT

Mali podatnicy mają prawo do rozliczania podatku VAT tzw. metodą kasową, która jest specyficzna zarówno pod względem rozliczania podatku należnego, jak i naliczonego.

Wybór metody kasowej możliwy jest, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który podatnik ma zamiar stosować metodę kasową.

Przykład

Podatnik zawiadomił naczelnika urzędu skarbowego o wyborze kasowej metody rozliczeń podatku VAT w dniu 18 października 2013 r. Będzie mógł zatem rozpocząć rozliczanie się metodą kasową począwszy od pierwszego kwartału 2014 r., tj. od 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 i 2 ustawy o VAT, w przypadku, gdy kontrahentem podatnika rozliczającego się kasowo z podatku VAT jest inny czynny podatnik VAT, wówczas obowiązek podatkowy z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług powstaje z dniem otrzymania całości lub części zapłaty.

Zatem dopóki kontrahent nie ureguluje należności na rzecz małego podatnika, ten nie będzie odprowadzał podatku należnego.

Przykład

Załóżmy, że spółka rozliczająca się z podatku VAT według metody kasowej, w dniu 3 stycznia 2014 r. dokona sprzedaży towaru na kwotę 12.000 zł. Zgodnie z umową zapłata powinna nastąpić na rachunek spółki do 24 stycznia 2014 r.

Zakładamy dalej, że 2 lutego 2014 r. na konto spółki wpłynęła część należności w wysokości 6.000 zł, w związku z czym obowiązek podatkowy w stosunku do tej części zapłaty powstał w dniu jej otrzymania, tj. 2 lutego.

W odniesieniu natomiast do pozostałej niezapłaconej części należności, obowiązek podatkowy powstanie w momencie jej uregulowania.

W przypadku natomiast sprzedaży na rzecz podmiotów niebędących czynnymi podatnikami VAT, obowiązek podatkowy powstaje z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Przykład

W dniu 9 października 2013 r. mały podatnik rozliczający się kasowo, dokonał sprzedaży materiałów budowlanych na rzecz osoby fizycznej niebędącej czynnym podatnikiem VAT.

Dnia 2 listopada br. osoba ta uiściła 40% należności, wobec czego w tym samym dniu u podatnika powstał obowiązek podatkowy od uregulowanej części.

Jeżeli do 1 kwietnia 2014 r. nie wpłynie pozostała część należność (tj. 60%), to w deklaracji za drugi kwartał 2014 r. (tj. w deklaracji za okres, w którym upłynie 180. dzień od dnia wydania towaru), podatnik będzie zobowiązany do wykazania obowiązku podatkowego w tej części.

3. Termin odliczenia VAT naliczonego w metodzie kasowej

Mali podatnicy rozliczający się metodą kasową w sposób szczególny wykazują obowiązek podatkowy od wykonanych czynności.

Rozliczenia VAT naliczonego dokonują natomiast wówczas, gdy uregulują należność wynikającą z otrzymanej faktury.

Nadmienić należy, że zgodnie z obowiązującym do końca grudnia 2013 r. art. 86 ust. 16 ustawy o VAT mogą oni obniżyć kwotę podatku należnego o podatek naliczony, dopiero w rozliczeniu za kwartał, w którym uregulowali całość lub część należności wynikającej z otrzymanej od kontrahenta faktury, nie wcześniej jednak niż z dniem otrzymania faktury.

Przykład

Henryk W. rozliczający VAT metodą kasową, dokonał zakupów towarów w sierpniu 2013 r., jednak należność za ten towar uiścił dopiero na początku października 2013 r. W tej sytuacji będzie miał on prawo do odliczenia podatku naliczonego w rozliczeniu za czwarty kwartał 2013 r. - tj. za kwartał, w którym dokonał zapłaty.

Od 1 stycznia 2014 r. przepisem regulującym zasady odliczania VAT przez małych podatników rozliczających podatek VAT metodą kasową, będzie art. 86 ust. 10e ustawy o VAT. W myśl tej regulacji prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odniesieniu do nabytych przez małego podatnika towarów i usług, w okresie stosowania przez niego metody kasowej, powstawać będzie nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokona zapłaty za te towary i usługi.

4. Kwartalna forma rozliczenia VAT

W przypadku małych podatników, którzy wybrali kasową metodę rozliczeń podatku VAT, kwartalny cykl rozliczeń jest obligatoryjny. Fakt, iż mały podatnik nie wybrał metody kasowej nie przesądza o tym, iż nie może on składać kwartalnych deklaracji VAT.

Zgodnie bowiem z art. 99 ust. 3 ustawy o VAT mali podatnicy mogą wybrać kwartalną metodę rozliczeń VAT, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o tym fakcie, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa (VAT-7K). Z kolei podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego dokonuje, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczął wykonywanie tych czynności.

Przykład

Mały podatnik niestosujący metody kasowej zdecydował się na rozliczanie podatku VAT za okresy kwartalne od 1 października 2013 r. Załóżmy, że w dniu 30 października dokonał sprzedaży towarów i usług opodatkowanych według stawki 23% na łączną kwotę netto 5.000 zł plus podatek VAT w kwocie 1.150 zł. Faktura dokumentująca dokonaną sprzedaż została wystawiona w dniu 4 listopada 2013 r. Obowiązek podatkowy od tej sprzedaży powstanie w listopadzie br., jednak kwartalny cykl rozliczeń pozwala na przesunięcie zapłaty zobowiązania podatkowego na 27 stycznia 2014 r.

5. Dokumentowanie sprzedaży przez małego podatnika

Przypomnieć należy, że od dnia 1 stycznia 2013 r. zmianie uległy zasady wystawiania faktur przez małych podatników stosujących kasową metodę rozliczeń. W wyniku tych zmian mały podatnik, rozliczający się tą metodą, obowiązany jest do zamieszczenia w treści wystawianych faktur oznaczenia "metoda kasowa" w miejsce oznaczenia stosowanego do końca grudnia 2012 r. "Faktura VAT-MP".

Obecnie, elementy jakie powinna zawierać faktura wystawiana przez małego podatnika rozliczającego VAT metodą kasową określa § 5 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 1 rozporządzenia w sprawie faktur.

Przykładowy wzór faktury wystawionej przez podatnika rozliczającego się metodą kasową odnajdą Państwo wśród druków dotyczących rozliczania podatku VAT na naszej stronie internetowej www.gofin.pl.

Od 1 stycznia 2014. w wyniku nowelizacji ustawy o VAT, wszelkie regulacje dotyczące fakturowania znajdą się w nowo dodanych przepisach art. 106a-106q ustawy o VAT.

Faktura wystawiana przez małego podatnika rozliczającego VAT metodą kasową - od dnia 1 stycznia 2014 r. - powinna zawierać dane określone w art. 106e ust. 1 ustawy o VAT, czyli m.in.:

datę jej wystawienia;
imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi, lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
stawkę podatku;
sumę wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
kwotę należności ogółem;
wyrazy "metoda kasowa".

6. Utrata prawa oraz rezygnacja z kasowej metody rozliczeń

Wybór kasowej metody rozliczeń uzależniony jest od limitu obrotów osiągniętych przez podatnika w poprzednim roku podatkowym. Dlatego też utrata prawa do stosowania tej metody została związana z przekroczeniem tego limitu.

W myśl art. 21 ust. 4 ustawy o VAT, mały podatnik traci prawo do rozliczania podatku metodą kasową począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym nastąpiło przekroczenie limitu obrotów określonego w art. 2 pkt 25 tej ustawy.

Podatnicy, którzy utracili prawo do stosowania metody kasowej składają deklaracje podatkowe za okresy miesięczne począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym nastąpiło przekroczenie obrotu powodujące utratę prawa do rozliczania się metodą kasową (art. 99 ust. 5 ustawy o VAT).

Pomimo utraty prawa do stosowania metody kasowej, podatnicy ci mogą również składać deklaracje kwartalne na formularzu VAT-7D po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa.

Przykład

Zakładamy, że podatnik z dniem 1 stycznia 2014 r. utracił prawo do kasowej metody rozliczeń. Przyjmujemy także, iż na koniec grudnia 2013 r. podatnik nie rozliczył jeszcze VAT należnego od sprzedaży dokonanej w dniu 10 listopada - z uwagi na brak zapłaty. Nie rozliczył także podatku naliczonego z dwóch faktur otrzymanych w listopadzie i grudniu 2013 r., również z uwagi na brak zapłaty.

Zakładamy dalej, iż zapłata za dostawę dokonaną w dniu 10 listopada wpłynęła do podatnika 8 stycznia 2014 r. i wówczas dopiero powstał z tego tytułu obowiązek podatkowy, mimo że co do zasady podatnik będzie się rozliczać już na zasadach ogólnych. Podatek należny z tego tytułu będzie musiał wykazać więc w deklaracji za styczeń 2014 r.

Podatek naliczony z nieopłaconych faktur zakupowych zostanie odliczony dopiero w momencie zapłaty. Jeśli zapłata należności zostanie dokonana przykładowo w marcu 2014 r. prawo do odliczenia VAT powstanie w rozliczeniu za miesiąc, w którym nastąpi zapłata.

Podatnik, który wybrał metodę kasową może zrezygnować z tego sposobu rozliczeń na podstawie art. 21 ust. 3 ustawy o VAT. Jak wynika z treści tego przepisu, rezygnacja taka jest jednak możliwa nie wcześniej jednak niż po upływie 12 miesięcy, w trakcie których rozliczał się metodą kasową, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca kwartału, w którym stosowana była ta metoda.